نحوه پرورش و نگهداری گل ختمی
مشخصات:
گل ختمی با نام علمی “Hibiscus rosa sinensis” بومی آسیای شرقی است.دوام گل روی بوته بسیار کم است و زود پژمرد ه می شود ، ولی چنانچه به خوبی از آن مراقبت شود ، از اول بهار تا آخر پاییز مرتباً شکوفه های جد ید تولید می کند و گلد ان آن همیشه پرگل است و گل های سفید ، نارنجی، زرد ، قرمز پررنگ و صورتی آن فقط روی شاخه های یک ساله ظاهر می شود .
گل ختمی د ر شرایط مناسب و د ر فضای آزاد تا بیست و پنج سال عمر می کند ، شرایط پرورش آن بسیار آسان است و با هر موقعیت و شرایطی خود را تطبیق می د هد. از انواع گل ختمی مشهور می توان هیپیسکوس روزا سینن زیس را نام برد.
نگهداری گل ختمی و نیازها:
آبیاری: زمانی گیاه را آبیاری کنید که سطح خاک تقریبا رطوبت خود را از دست داده باشد و این مسئله را بخصوص در طی زمستان رعایت کنید. بنابراین معمولا در طی تابستان هر هفته سه مرتبه و در طی زمستان هر هفته دو مرتبه به آبیاری کافی است اما بهتر است قبلا از آبیاری ، رطوبت سطح خاک را نیز بررسی کنید.
نور: به مکانی پر نور و روشن به همراه نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. اما به یاد داشته باشید که نور مستقیم آب در ظهر و بخصوص بعد ازظهر روزهای گرم تابستان می تواند به برگسار آسیب وارد آورد. نور کم نیز موجب کم رنگ شدن برگها، بلند و علفی شدن آنان و عدم شکل گیری غنچه های گل و یا ریزش آنان خواهد شد.
دما: در طی فصل رشد بهترین دما بین ۱۸ الی ۲۵ درجه سانتیگراد است. البته گیاه تا ۲۷ درجه سانتگراد نیز مشکلی نخواهد داشت و به شرط آبیاری مناسب و تامین رطوبت هوا(عدم خشک نبودن هوا)تا ۳۰ درجه را نیز تحمل خواهد کرد اما گرمای بیشتر هوا موجب کاهش گلدهی آن خواهد شد.
رطوبت و غبار پاشی: در شرایطی که دمای هوا افزایش می یابد به تامین رطوبت هوا نیز توجه کنید. می توانید گیاه را به شکل روزانه با آب ولرم و البته بدون املاح غبارپاشی کنید و یا آنکه یک زیر گلدانی بزرگ را تا لبه آن پر از سنگریزه کنید و سپس تا نیمه ارتفاع آن آب بریزید و سپس گلدان حاوی گیاه را بر روی سنگریزه ها قرار دهید به یاد داشته باشید که کف گلدان نباید با آب در تماس باشد. آب درون زیرگلدانی به تدریج تبخیر می شود و رطوبت مورد نیاز برگسار را تامین خواهد کرد.
خاک: خاکی نسبتا سبک با زهکش مناسب باید بکار برد مثلا می توان از مخلوط خاک معمولی باغچه به همراه پیت موس استفاده کرد. از آنجایی که اگر خاک تا حدودی اسیدی باشد به رشد این گیاه کمک می شود بنابراین وجود پیت موس در مخلوط خاک استفاده شود بهتر است.
کوددهی و تغذیه: برای کوددهی گیاه می توان از کودهایی همانند ۱۰-۱۰-۱۰ در طی فصل رشد یعنی بهار و تابستان از کودهای مخصوص گیاهان آپارتمانی هر دو هتفه یکبار استفاده شود.
هرس: ظهور گل های زیاد و زیباتر در سال آینده ناشی از هرس است، در اواخر زمستان ارتفاع شاخه ها را به نصف کاهش داده و محل قطع را به منظور جلوگیری از ورود عوامل بیماری زا با گرد گوگرد ضد عفونی نموده و با وازلین سطح آن را بپوشانید.
تعویض گلدان: در صورت انجام هرس و کنترل رشد گیاه، تقریبا هر ۳-۲ سال یکبار نیاز است تا گلدان این گیاه با گلدانی بزرگتر عوض شود و بهترین زمان تعویض گلدان در اواخر فصل زمستان است.
تکثیر گل ختمی :
تکثیر با قلمه: یکی از راه های تکثیر این گیاه ریشه دار کردن قلمههای آن است. در فصلهای مختلف می توان قلمه تهیه کرد .
فصل قلمه زدن گل ختمی : در اواسط بهار تا اوایل تابستان قلمه سبز، در اواسط تابستان تا اوایل پاییز قلمه نیمه چوبی و در طی پاییز و زمستان قلمه چوبی را می توان تهیه کرد فقط توجه داشته باشید هر مقدار که قلمه چوبی تر باشد بهتر است که طویل تر نیز باشد .
مثلا قلمه نیمه چوبی به طول ۱۵-۱۰ سانتیمتر و قلمه چوبی را حتی به طول ۳۰ سانتیمتر می توان استفاده کرد و از همه کوتاه تر قلمه سبز است که طول حدود ۷ سانتیمتر نیز برای آن قابل استفاده است .
بعد از تهیه قلمه ها آنان را در محیطی مرطوب همانند پرلایت و یا شن و دمای محیط حدود ۲۱ درجه سانتیگراد قرار می دهند تا ریشه دار شوند که حدود ۶-۴ هفته طول می کشد. توجه داشته باشید که قلمه سبز در مقایسه با قلمه چوبی به مراقبت بیشتری بخصوص میزان بیشتری رطوبت هوا نیاز دارد زیرا این نوع از قلمه ها آب را سریعتر از دست می دهند و احتمال خشک شدن آنان بیشتر است.
تکثیر با بذر: بذر گل ختمی چینی به رنگ قهوه ای تیره و یا سیاه رنگ است که می توان برای تکثیر از آن استفاده کرد. به گفته برخی از پرورش دهندگان اگر بعد از تهیه بذر از گیاه مادری به مدت ۳-۲ ماه در یخچال نگهداری شوند درصد جوانه زنی آنان افزایش می یابد .
بهترین زمان کاشت بذر در بهار است و دمای مناسب برای جوانه زنی ۲۵ درجه سانتیگراد با رطوبت محیط بالا می باشد.بستر کاشت را مرطوب نگهدارید و گلدان محتوی بذرها را در مکانی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید.
بذرها معمولا سریع و در طی ۴-۱ هفته جوانه می زنند و بعد از اینکه گیاهچه ها در حدود ۴ یا ۶ جفت برگ داشتند می توان آنان را به گلدالهایی جداگانه منتقل کرد. خوابانیدن ساقه راه دیگر تکثیر این گیاه است.
در ایی روش ساقه را همانطور که به گیاه مادری وصل است طوری خم می کنیم که بتوان قسمتی از آن را در زیر خاک کاشت . آن قسمت از ساقه که در زیر خاک قرار می گیرد ریشه خواهد داد و بعد از شکل گیری ریشه می توان این شاخه را از گیاه مادری جدا کرد و به شکل گیاهی مستقل در گلدانی جداگانه کاشت کرد.
آفت گل ختمی چینی و مشکلات :
علت زرد شدن برگ گل ختمی چینی : رطوبت کم محیط یکی از دلایل ریزش غنچه های گل و چروکیدگی برگها است. به این گیاه نباید زیاد آب داد و خاک خیس و غرقابی شود زیر برگهای سبز پژمرده می شوند و می ریزند.
• اگرچه در زمستان دما را تا ۱۳ درجه سانتیگراد تحمل می کنند اما توصیه شده است که دما در طی زمستان به زیر ۱۶ نزول نکند دمای سرد یکی از دلایل زرد و یا سیاه رنگ شدن برگهای گیاه و ریزش آنان است.
• بکارگیری از کودهایی با نیتروژن زیاد یکی از دلایل رشد رویشی فراوان این گیاه و عدم گلدهی آن می باشد.
• سفیدک پودری از جمله بیماریهای قارچی این گیاه محسوب می شود که در طی آن نواحی سفید رنگ که با پوششی نرم پوشانده شده اند بر روی برگها ظاهر می شود. برگهای آلوده بعد از مدتی زرد شده و می ریزند.
• در بیماری لکه برگی باکتریایی لکه هایی آبدار بر روی برگها ایجاد می شود که حاشیه هایی سیاه رنگ و مرکزی زرد دارد. برگهای آلوده زرد می شوند و می ریزند .
• قانقاریا بیماری دیگری است که بر روی پوسته گیاه نقاط قرمز رنگی را بوجود می آورد و در نهایت موجب از بین رفتن شاخه و در نهایت تمامی گیاه خواهد شد.
• استفاده از مواد و بستر کاشت سالم و عاری از عامل بیماریزا، عدم خیس ماندن برگسار گیاه به مدت طولانی بعد از ابیاری، تهویه مناسب بستر کاشت از جمله موارد جلوگیری از شیوع بیماریها این گیاه است.
خواص گل ختمی :
• گل ختمی در بسیاری از کشورها به عنوان داروی گیاهی شناخته شده است. گل ختمی طبیعتی معتدل دارد و برای دردهای معده دارویی بی نظیر است این گل برای درمان سرفه نیز کاربرد دارد امروز در “نازبو” شما را با خواص دارویی و شگفت انگیز گل ختمی بیشتر آشنا می کنیم.
• قسمتهای مختلف این گیاه از جمله گلبرگها، برگ، ریشه و ساقه خواص دارویی متفاوتی دارند. بیشترین کاربرد ختمی برای درمان مشکلات تنفسی و برونشیت است.
• استفاده از ریشه گیاه ختمی به عنوان داروی گیاهی برای درمان سرماخوردگی، گلودرد و دیگر مشکلات تنفسی سابقهای چند هزار ساله دارد که این خاصیت درمانی فوقالعاده حاصل لعاب زیادی است که از خیس کردن گلبرگها و ریشه این گیاه به دست میآید.
• برگهای این گیاه برای درمان گازگرفتگی و سوختگی شفابخش است.
• گل ختمی در درمان مشکلات مرتبط با التهاب دستگاه گوارش موثر است و میتواند در کاهش التهاب لثه نوزادان در زمان دندان درآوردن آن ها مفید باشد.
• میتوان عصاره ریشه و ساقه ختمی را برای درمان سوختگیها و زخمهای پوستی استفاده کرد و درمانی موثر برای کاهش قرمزی و سوزش ناشی از اگزماست.
• استفاده از ریشه گیاه ختمی به عنوان داروی گیاهی برای درمان سرماخوردگی، گلودرد و دیگر مشکلات تنفسی سابقهای چند هزار ساله دارد که این خاصیت.
• گل ختمی در درمان مشکلات گوارشی از جمله سوزش معده، سوء هاضمه، کولیت زخمی و زخم معده استفاده میشود. همچنین محققان در نظر دارند تا کارآیی ختمی را به عنوان درمان طبیعی برای کنترل قندخون در دیابتیها مورد بررسی قرار دهند.
• این گیاه دارای خواصی است که میتوان از آن در درمان سرطان و کاهش وزن استفاده کرد. در نتایج یک مطالعه دیگر آمده است عصاره گل ختمی روی متابولیسم اثر میگذارد و از چاقی و تشکیل چربی در کبد جلوگیری میکند.
• این گیاه استوایی به عنوان ترکیبی دارویی در درمان شپش سر نیز تاثیرگذار است.
• گل ختمی برای مو : مایع لزج موجود در این روغن به تنظیم و از بین بردن باکتریها و دیگر آلودگیهای موجود در پوست سر کمک میکند.
• گل ختمی برای پوست : روغن گل ختمی مانند یک عامل ضد شکنندگی عمل میکند که از ریزش مو جلوگیری کرده و آن را کاهش میدهد و رشد مو را تسریع میکند.
مضرات گل ختمی
با این حال در برخی از مطالعات آمده است گل ختمی میتواند در فرآیندی که بدن استامینوفن را فرآوری میکند تاثیر بگذارد؛ هرچند این تاثیرگذاری احتمالا بسیار ضعیف است.
زنان باردار و مادران شیرده باید از زیاد خوردن آن پرهیز کنند.
از آنجا که طبع گل ختمی سرد است توصیه می شود افراد سرد مزاج آنرا با عسل میل نمایند.
موضوع:نحوه پرورش و نگهداری گل ختمی
مطالب مرتبط:
معرفی و پرورش گیاه یاس خوشه ای
چگونگی پرورش و نگهداری از گل شمعدانی
خواص درمانی گل شقایق سرخ
نگهداری و تکثیر گل دراسنا