30 پرسش و پاسخ درباره شیر خشک
1. آيا براي مصرف شير خشک نيازی به آب جوش است؟ اگر چنين است، براي چه مدت؟
اگر کودک شما، کمتر از يک سال دارد، پيشنهاد مي شود که براي مخلوط کردن شیر خشک، از آب جوش استفاده کنيد.
2. برای مخلوط کردن شير خشک از چه نوع آبی استفاده کنم؟
تنها از آب سرد شير استفاده کنيد. هر صبح بگذاريد آب به مدت دو دقيقه بجوشد تا آلاينده های موجود در آن (مثلاً مس يا سرب) از بين برود.
اما آب غير کربناتی مانند آب سرچشمه طبيعی که از زير زمين بيرون می آيد، بايستی به لحاظ باکتريايی بی خطر باشد. و بتوان آن را در زماني که داراي کمترين ميزان نمک و نيترات است، مورد استفاده قرار داد.آبی که امکان دارد به صورت طبيعی دارای سطوح بالای نيترات، آرسنيک، فلوريد و ديگر فلزهای سنگين يا دارای سطوح بالای باکتري باشد را استفاده نکنيد.از آب معدني (که داراي مقدار بالايي سديم و مواد معدني است)، آب گازدار و آب کربناتی استفاده نکنيد.
3. تا چه زماني مي توان شير خشک را دريخچال، در دماي اتاق و يخ زده نگه داشت؟
منجمد کردن پيشنهاد نمی شود. انجماد شیر خشک مي تواند به تغيير ويژگی مانند تجزيه چربی منتهی گردد. انجماد تاريخ انقضای شیر خشک را تمديد نخواهد کرد.
پس از آماده کردن شير خشک شما مي توانيد آن را در دماي 4-2 درجه سانتيگراد ولي نه بيشتر از 24 ساعت ذخيره کنيد.
شير آماده شده نبايستي بيش از دو ساعت در دماي اتاق بماند. اگر شيشه را گرم کرديد، پس از يک ساعت آن را دور بريزيد.
پس از تغذيه با شيشه ، باقيمانده آن را بايستي دور ريخت و نمي توان براي تغذيه بعدي ذخيره کرد و در يخچال نگه داشت.کوتاهي در پيروي از اين دستورالعملها مي تواند آسيب شديدي به کودک شما برساند.
4. بهترين راه براي گرم کردن شير خشک چيست؟
اگر شما شير خشک را گرم مي کنيد، پيش از دادن آن به کودک، براي اطمينان دماي آن را آزمايش کنيد.
براي گرم کردن شير خشک از مايکرو ويو استفاده نکنيد، امکان دارد به سوختگيهاي شديدي منتهي گردد.
شايد غذاهاي کودک در دماي اتاق مصرف شود يا گرم شود. کودک شما شايد داراي اولويت باشد. اگر شما شير خشک ببلاک را گرم مي کنيد، ما پيشنهاد مي کنيم شيشه را در يک ظرف آب گرم قرار داده يا زير آب شير گرم بگيريد.
5. آيا مي توان شيشه کودک را بيش از يک بار در حين تغذيه گرم کرد؟
دوباره گرم کردن پيشنهاد نمي شود. باقيمانده شير خشک را براي پرهيز از خطر آلودگي پس از يک ساعت دور بريزيد. امکان دارد دوباره گرم کردن بر ترکيب غذايي شير خشک تاثير بگذارد.
6. چه مدتي مي توان کودک را با شير خشک تغذيه کرد؟
طيف شير خشک ببلاک و آپتاميل براي 6 ماه اول ،ببلاک 1و آپتاميل1، 12-6 ماهه ببلاک و آپتاميل 2 و 2-1 ساله ، ببلاک و آپتاميل 3، است. تنها در زمانيکه کودک از شير مادر محروم مي باشد و تغذيه از شير مادر امکان پذير نيست، اين کار مي تواند منبع غذايي انحصاري را براي 6 ماهه ها فراهم کند.
بيشتر کودکان برخي غذاهاي جامد را در حدود 6 ماهگي آغاز مي کنند و شير خشک منبع مهم مواد غذايي را فراهم می کند.ما ببلاک و آپتاميل را به عنوان جايگزيني براي شير گاو درست مي کنيم، ببلاک وآپتاميل آهن و مواد غذايي ديگري را که شير گاو فاقد آنهاست، فراهم مي نمايد.
7. اگر پيمانه خود را از دست بدهم، چه بايد بکنم؟
براي اطمينان از اينکه کودک شما سطوح مطلوبي از کالري و مواد غذايي را دريافت مي کند، اندازه گيري دقيق با پيمانه موجود در قوطي صورت مي گيرد. بنابراين اگر پيمانه گم شود، بهترين کار خريد يک قوطي از همان نوع و مارک پودر و استفاده از پيمانه قوطي جديد مي باشد.
8. چه مقدار از شير خشک را بايستي براي تغذيه کودک استفاده کرد؟
مقدار غذايي که کودک شما نياز دارد و هر چند وقت يک بار به آن نياز دارد، در واقع به سن، مرحله رشد و وزن او بستگي دارد. اينها چند راهنمايي کلي مي باشند.
9. آيا مي توان پس از گذشت تاريخ انقضاي شير خشک که روي قوطي حک شده، از آن استفاده کرد؟
استفاده از هر محصول تاريخ گذاشته پيشنهاد نمي گردد. اين پيشنهاد بر اساس دو نگراني است که محتواي مواد غذايي شير خشک و کيفيت فيزيکي آن مي باشند.
محتواي مواد غذايي عنوان شده روي برچسب را نمي توان پس از گذشت انقضاي آن تضمين کرد. شير خشک اغلب منبع انحصاري مواد غذايي براي بسياري کودکان مي باشد و بي نهايت اهميت دارد که همه نيازهاي غذايي اين جمعيت به سرعت در حال رشد برآورده شود.
زماني که تاريخ انقضاي اين محصول گذشته است، کيفيت فيزيکي اين محصول مي تواند به صورت قابل توجهي کاهش يابد. در مورد شير خشکهاي مايع، امکان تجزيه بخش چربي وجود دارد که ممکن است به پولکهاي سفيد شناور روي غذا منتهي گردد. در مورد پودر، ممکن است قابليت مخلوط شدن غذا کاهش يابد و شايد پس از گذشت تاريخ انقضاي آن بوي بدي از آن بلند شود.
10. تفاوت بين شير خشک مايع و پودر چيست؟
شیر خشک ها به چندين شکل متفاوت پودر، مايع غليظ و مايع آماده براي تغذيه، موجود مي باشند. شکلهاي متفاوت داراي دستورالعملهاي آماده سازي متفاوت هستند که در يک برچسب مي آيند. همه شکلهايي که شما به کودک مي دهيد، رژيم متعادلي از مواد غذايي که کودک نياز دارد، مي باشد.
در ايران تنها شکل پودري موجود مي باشد. اما در اينجا توضيح هر يک را خواهيد يافت:
شیر خشک آماده براي تغذيه شکلي از شير خشک که راحت بوده و نيازي به افزودن آب ندارد. شیر خشک مايع غليظ که با مقدار برابر آب ترکيب مي شود. شير خشک پودري مقرون به صرفه ترين شکل که پيمانه هاي پودر با آب ترکيب مي شوند.
بهداشت، آماده سازي، رقيق سازي، استفاده و ذخيره سازي مناسب در زمان تهيه شير خشک، حايز اهميت مي باشد. از پزشک نوزاد بپرسيد که کدام نوع شير خشک براي کودک شما مناسب است.
11.چگونه مي توان گفت که آيا کودک تحمل شير خشکي که به او داده مي شود را ندارد؟
همه کودکان گريه مي کنند، پريشان مي شوند يا معده آنها پر گاز مي شود يا گهگاه اسهال مي گيرند. اينها تمام مشکلات تغذيه رايج هستند. با اين وجود، مي توانند همچنان شما و کودکتان را بيچاره کنند.
اگر کودک شما داراي يکي از اين نشانه ها يا بيشتر مي باشد، بهترين کار تماس با پزشک خودتان است. او قادر خواهد بود راههايي را براي کمک به کودک شما ارايه نمايد.
12. چگونه مي توان به کودک نفخ دار خود کمک کرد؟
اينها راههاي ديگري هستند که مادران براي تسکين کودکان خود يافته اند. با اميدواري، يک يا دو تا از آنها به احساس بهتر کودک شما کمک خواهد کرد.
- او را به صورت بي خطر در يک پتو يا رو انداز قنداق کنيد. سپس او را محکم بگيريد و او را به آرامي تکان دهيد.
- با او راه برويد.
- او را در صندلي ماشين بنشانيد و راه ببريد.
- نگذاريد او براي مدت زيادي گرسنه بماند. يک سي دي آرامش بخش بگذاريد. شايد موسيقي به انحراف توجه او کمک کند.
- از ماما يا ناظر سلامت خود بخواهيد تکنيکهاي متفاوت گرفتن باد را نشان دهد.گاهي کودک شما در اثر يک حساسيت به يک پروتئين در شير دچار نفخ شده است. اگر اين مورد است، شايد پزشک کودک شما يک شير خشک ضد حساسيت پيشنهاد کند. اين ضد حساسيت است و به لحاظ باليني در خصوص کاهش علايم گاز معده به دليل حساسيت به پروتئين شير گاو به اثبات رسيده است.
13. چه کار کنيم تا کودک خود را وادار به باد گلو زدن کنيم؟
شما مي توانيد او را در طي تعويض سينه و در پايان تغذيه اش، وادار به بادگلو زدن کنيد. هر مادري روش دلخواه خود را دارد که فهميده بهترين راه براي کودک او چيست، اما در اينجا برخي پيشنهادها وجود دارد:
- کودک خود را روي شانه خود قرار دهيد، با بازويتان از زير او را در همان وضعيت نگه داريد. در حاليکه کودک شما به صورت عمود قرار گرفته، اين وضعيت را ادامه دهيد، اين يک وضعيت خوب براي بادگلو زدن مي باشد. پشت او را با دست ديگر بماليد يا نوازش کنيد.
- کودک را به صورت عمودي در آغوش خود بنشانيد، بازوي خود را دور او حلقه کنيد. اجازه دهيد کودکتان به آرامي به طرف جلو تکيه کند، به طوريکه شکمش در مقابل بازوي شما قرار بگيرد. اين وضعيت به آرامي شکم او را تحت فشار گذاشته که امکان دارد به باد گلو کردن کمک کند. پشت او را با دست ديگر بماليد يا نوازش کنيد.
- صورت کودک را در آغوش خود بگذاريد. با يک دست او را محکم نگه داريد و با دست ديگر به آرامي پشت او را بماليد يا نوازش کنيد.در پايان غذا خوردن، کودک خود را در آغوش بگيريد، شايد يک آروغ خواب آلود را در پاسخ دريافت نماييد.
14.چگونه مي توان از بالا آوردن کودک جلوگيري کرد؟
امکان دارد شما قادر به جلوگيري از بالا آوردن کودکتان نباشيد، اما مي توانيد اين موارد و ميزاني که او سرفه مي کند را از طرق زير کاهش دهيد:
- تا جايي که امکان دارد هر وعده غذايي را آرام و آسوده ميل کنيد.
- از وقفه در طي يک وعده غذايي مانند سر و صداهای غير معمولي يا روشن کردن چراغها خود داري نماييد.
- در زمانيکه او به شدت گرسنه است و گريه مي کند، سعي نکنيد به او غذا بدهيد (اول او را براي کاهش مقدار هوايي که اوفرو مي برد، آرام کنيد).
- در طول تغذيه هر سه تا چهار دقيقه او را وادار به آروغ زدن کنيد.
- پس از اينکه او غذا خورد، با او بازی نکنيد يا او را بالا نيندازيد.
- کودک خود را در يک وضعيت عمود غذا دهيد (نه خوابيده) و به سرعت روي شکم خوابندن شايد به او کمک نمايد.
- راه حل بالا آوردن متوالي مي تواند شامل استفاده از تغذيه جامد باشد.
- اگر شما درباره بالا آوردن کودک خود نگرانيد، ما پيشنهاد مي کنيم که اين مسئله را با پزشک او مطرح نماييد.
15. کودک من به پروتئينهاي شير حساسيت دارد، چه محصولي را بايستي به او بدهم؟
ببلاک HA وآپتاميل HA يک شیر خشک ضد حساسيت مي باشد که براي پيشگيري از حساسيت پيشنهاد مي شود. پروتئين آن Whey است و در مقايسه با پروتئين ديگر شير خشکها با يک مزه قابل قبول تجزيه مي شود. همچنين حاوي پره بيوتيکهايي است که يک حفاظت دوچندان را در برابر حساسيت به شير گاو ايجاد مي کند.
16. چه نوع شیر خشکي را بايستي استفاده کرد؟
در اين روزها بسياري غذاهاي متفاوت – در تنوع گسترده اي از قيمتها – موجود هستند که در ابتدا مي توانند فرآيند انتخاب را کمي دشوار گرداند.
انواع زياد شير خشک در بازار شامل:
- شیر خشک هاي مبتني بر شير گاو که بخش عظيمي از شير خشکها را تشکيل مي دهد. به سفارش AAP به بيشتر شير خشکها مبتني بر شير گاو آهن افزوده شده است.
- شیر خشک هاي مبتني بر سويا (براي کودکاني که شايد دچار عدم تحمل لاکتوز يا حساسيت به شير گاو باشند) گاهي آهن افزوده شده است.
- شیر خشک هاي ضد حساسيت، براي کودکاني که نمي توانند شير خشکها اصلي را تحمل نمايند. در حدود 30 تا 40% از نوزاداني که نسبت به شير گاو حساس هستند به پروتئين شير خشکها سويا نيز حساسيت دارند. اين پروتئينها در اين غذاهاي ضد حساسيت، به آمينو اسيدهاي تشکيل دهنده خود شکسته مي شوند و بنابراين راحت تر گوارش مي شوند.
17.آيا همه شیر خشک ها، يکسان هستند؟
همه شيرهاي توليد شده بايد استانداردهاي اکيد غذايي وزارت غذا و دارو (FDA)، وزارت بهداشت و سلامت، مجموعه قوانين را برآورده کنند. اما، چند جزء اصلي وجود دارد که براي ارتقاي کيفيت يک شيرخشک به صورت انتخابي به آن افزوده شده و آن را نزديکتر به شير مادر مي گرداند.
براي کمک به تصميم گيري شما براي انتخاب يکي از آنها، از پزشک فرزند خود درباره اينکه کدام مارک براي کودک شما بهترين است، سئوال کنيد. مارکي که شما انتخاب مي کنيد، بايستي همه نيازهاي رشد و پيشرفت سالم نوزادان شما را تامين نمايد.
18. من به تازگي شير نوزادي خريده ام که قوطي آن آسيب ديده است، مي توانم از آن استفاده کنم؟
از شير خشکي که جعبه آن نشتي دارد، تو رفتگي يا هر نوع آسيب ديگري خورده، استفاده نکنيد.
19. چگونه مي توانم مطمئن شوم که شير خشک همچنان قابل استفاده مي باشد؟
يک تاريخ چاپ شده در زير قوطي وجود دارد. اين بدين معناست که شما پودر را پيش از اين تاريخ مصرف نماييد. به طور کلي شير خشکها را مي توان از 24-18 ماه پس از توليد مورد استفاده قرار داد. اين در زماني صدق مي کند که قوطي هنوز باز نشده است.بنابراين، مراقب باشيد و از بررسي اين تاريخ در همه قوطيهاي شير خشک اطمينان حاصل کنيد.
20. آيا شير خشک آماده اي براي نيازهاي خاص نوزاداني با مشکلات تغذيه وجود دارد؟
شير خشکها مخصوص در مارک ببلاک و آپتاميل در ايران موجود مي باشند که براي اين موارد طراحي شده اند:
نوزادان نارس با وزن پايين(ببلاک پره مچور)-نوزاداني با عدم تحمل لاکتوز اوليه و LI به دليل اسهال (ببلاک LF).
نوزاداني با استفراغ و بالا آوردن به دليل برگشت معده- مري ( ببلاک AR).
نوزاداني با خطر حساسيت به شير گاو ( ببلاک و آپتاميل HA با پروتئين تجزيه شده).
21. مزاياي تغذيه با شير مادر چيست؟
شير مادر، نوزاد را با تعادل مناسب مواد غذايي لازم براي رشد و پيشرفت محيا مي کند بدون اينکه رشد سيستم کليه و گوارش نوزاد را تحت فشار قرار دهد.
همچنين شير مادر حاوي موادي است که به حفظ کودک از عفونتهاي مشخص، کمک مي کند.
از آنجايي که شير مادر هميشه موجود است و نيازي به آماده سازي و ذخيره کردن ندارد، شير دادن راحت مي باشد.
به علاوه، مادر و فرزند از اين طريق مي توانند به لحاظ رواني از تعامل گرم و نزديک، بهره مند گردند. به AAP بيان مي کند که معرفي تدريجي غذاهاي جامد غني از آهن در نيمه دوم سال اول زندگي بايستي رژيم شير مادر را کامل نمايد. پيشنهاد مي شود که تغذيه از شير مادر براي دست کم 12 ماه و پس از آن تا زماني که دو طرف تمايل دارند ادامه يابد.
22.کودک من دو ماه دارد و تنها از شير مادر استفاده مي کند و رشد خوبي دارد، آيا او به غذاي ديگري نياز دارد؟
اکادمي متخصصان کودک آمريکا، WHO و همه مراجع، تغذيه با شير مادر را ترجيحا پيشنهاد مي کنند. اين مرجع مي گويد که تغذيه انحصاري با شير مادر، غذاي ايده آل و کافي براي پشتيباني از رشد و پيشرفت مطلوب براي تقريباً 6 ماه پس از تولد مي باشد.
23. شير دادن براي من ميسر نيست، آيا مي توانم به جاي آن از شير گاو استفاده کنم؟
نوزاداني که پيش از 12 ماهگي از شير گرفته مي شوند نبايستي شير گاو مصرف کنند ولي بايستي از شير خشک حاوي آهن استفاده نمايند.
حتي پس از يک سالگي، شير خشکها (ببلاک و آپتاميل مرحله 3) ترجيح داده مي شوند، چراکه شير گاو داراي مواد غذايي مهم مانند آهن، ويتامين سي و دي نيست.
24.تفاوت ميان شير خشکها مبتني بر شير و سويا چيست؟
پروتئين شيرخشکهاي مبتني بر شير از شير گاو به دست مي آيد که تحت حرارت قرار گرفته و آن را براي هضم ساده مي کند.قند فرمولاها، مبتني بر لاکتوز است، مگر اينکه به صورت منحصر به فرد بدون لاکتوز درست شده باشد.
شير خشکها مبتني بر سويا، عاري از شير و لاکتوز مي باشند. پروتئين در اين شير خشکها از منبع دانه سويا مي آيد که همچنين گوارش آن براي کودک آسان مي باشد. اگر کودکي نشانه هاي عدم تحمل نسبت به لاکتوز يا واکنشهاي حساسيت زاي مشخصي را نشان مي دهد، امکان دارد پزشک يک غذاي مبتني بر سويا را براي کمک به بهبود اين شرايط پيشنهاد کند.
چنانچه تشخيص داده شود که يک کودک با دريافت پروتئين شير دچار ورم مخاط روده مي شود به پروتئين سويا نيز حساس باشد، بنابراين بهتر است که يک شير خشک Hydolyzedsate به او داده شود، غذايي که پروتئين آن از پيش هضم شده است و احتمال اين واکنش را کاهش خواهد داد. والديني که به دنبال يک رژيم مبتني بر سبزيجات براي سلامتي نوزاد خود هستند، شايد بخواهند استفاده از غذاي مبتني بر سويا را با متخصص اطفال در ميان بگذارند.
25. شیر خشک تجزيه شده چيست (مانند ببلاک HAوآپتاميل )
شير خشک Hydolyzedsate، غذايي است که پروتئين آن از پيش هضم شده و به قسمتهاي بسيار ريز تغيير کرده است، بنابراين، احتمال واکنش حساسيت زا به پروتئين شير گاو را کاهش خواهد داد. به دليل اين فرآيند تجزيه، ممکن است مزه در مقايسه با شيرهاي معمولي تغيير کرده و تلخ تر شود. ببلاک HA يک غذاي تجزيه شده از پروتئينWhey است که نسبت به بقيه غذاهاي تجزيه شده، دلپذير تر است.
26. چه مواد غذايي در شیر خشک وجود دارد و چرا آنها حاوي اين مواد مي گردند؟
شیر خشک ها شامل مواد انرژي زا (پروتئين، کربوهيدرات و چربي ) علاوه بر آن حاوي مواد مغذي ضروري مثل ويتامينها و مواد معدني نيز مي باشند.
مواد انرژي زا کالري لازم براي حفظ عملکردهاي جسماني را فراهم کرده، فعاليتها را پشتيباني نموده و رشد را ارتقا مي بخشد. آنها همچنين عملکردهاي ايمني دلخواه را به عنوان يک نتيجه کلي مواد غذايي پشتيباني مي نمايند. پروتئين بلوکهاي ساختماني ضروري براي تشکيل و ترميم بافت را فراهم مي آورد.
ويتامينها و مواد معدني براي متابوليسم مواد غذايي انرژي زا، ضروري مي باشند و مواد معدني نقش مهمي را در ساختار استخواني، تنظيم عملکردهاي جسماني مشخص، بازي مي کنند و به همراه آب به حفظ تعادل آبي بدن کمک مي کنند.
27. آيا بايستي به غذايي که به کودکم مي دهم، مکمل آهن اضافه کنم؟
شیر خشک حاوي آهن استاندارد به لحاظ غذايي، غذاهاي کاملي براي نوزادان معمولي مي باشند (تنها در زماني که مقادير کافي غذا توسط کودک مصرف مي گردد).
در زماني که پزشک يک فرمول بدون آهن را پيشنهاد مي کند، منبع آهن ديگري بايستي پيشنهاد گردد. براساس پيشنهاد مراجع (بخشنامه هايEC ، غذاهاي کودکس، MOH) غذاها بايستي حاوي آهن شوند.
28.چرا نبايد کودک را با شير گاو ساده تغذيه کرد؟
به گفته کميته تغذيه آکادمي متخصصان اطفال آمريکا، شير گاو (شير 2% چربي، 1% چربي ،0.5% چربي يا شير بدون چربي) براي کودک زير يک سال مناسب نيست.
شير گاو، منبع غذايي ضعيفي از آهن مي باشد و کم خوني در اثر کمبود آهن رايج ترين مشکل در نوزادان مي باشد.
شير گاو که به صورت خاصي فرآيند نشده (مانند فرآيند گرمايي که در شير خشک مورد استفاده قرار مي گيرد) مي تواند باعث خونريزي روده اي در برخي کودکان گردد. آهن با خون از دست مي رود.
همچنين، سطوح پروتئين و سديم شير گاو بالاتر از مقدار پيشنهاد شده براي نوزادان کوچکتر است.
به علاوه، شير گاو، ويتامين سي، اي و مس پاييني دارد.
علاوه براين، شير گاو حاوي روغن شير (مقادير بالاي اسيدهاي چرب اشباع شده) است که براي گوارش کودک مشکل ساز مي باشد. بنا به اين دلايل، کميته تغذيه پيشنهاد مي کند که تغذيه از شير مادر يا شیر خشک محتوي آهن در طي سال اول زندگي ادامه يابد.
29.آيا اضافه کردن غله به شيشه کودک صحيح است؟
غله نبايستي به جز بنا به دلايل پزشکي معلوم شده (مثلاً برگشت معده به مري) به شيشه ها افزوده شود، چون اين کار فرصت يادگيري مهارت خوردن را از کودک مي گيرد و توزيع غذايي انرژي را تغيير خواهد داد.
يادآوري: هيچ نشانه غذايي براي افزودن غذاهاي مکمل به رژيم غذايي دوره نوزادي سالم، پيش از 4 ماهگي وجود ندارد.
30. آيا بايستي در زماني که کودک شروع به خوردن غذاهاي جامد مي کند، استفاده از شیر خشک را متوقف کرد؟
نه. محتويات غذاهاي کودک چه غذاهاي آماده و چه غذاهاي خانگي هستند، به صورت قابل توجهي متفاوت مي باشند. به علاوه، در طي دوره انتقال در زماني که يک نوزاد به تدريج هم نوع و هم مقدار غذاهايي را که مي خورد افزايش مي دهد، شير خشک همچنان به صورت قابل ملاحظه اي در جهت برآورده کردن نيازهاي غذايي نوزاد، کمک مي کند.
در طي اين زمان، هم شير مادر هم شير خشک حاوي آهن، مي توانند به مناسب ترين صورت اين نيازها را برآورده کنند. کميته تغذيه آکادمي متخصصان اطفال آمريکا پيشنهاد مي کند که هم تغذيه از شير مادر و هم شير خشک حاوي آهن در طول اولين سال زندگي و حتي پس از معرفي غذاهاي جامد، ادامه يابند.
موضوع: 30 پرسش و پاسخ درباره شیر خشک
مقالات مرتبط:
از چه سنی می توان به کودک میوه داد؟
بانک مشاغل برتر