نقد فیلم نوآموز
کارگردان فیلم نوآموز : Margaret Betts
نویسنده فیلم نوآموز : Margaret Betts
بازیگران فیلم نوآموز : Dianna Agron, Margaret Qualley, Melissa Leo
خلاصه داستان فیلم نوآموز : داستان فیلم در اویل دهه ی 50 تا اواسط دهه ی 60 میلادی در جریان است و در مورد دختری جوان به نام کاتلین هریس را میباشد که توسط یک مادر تنها در یکی از روستای ایالت تنسی بزرگ شده است. مادر کاتلین که به وجود خدا باور ندارد، در سن هفت سالگی مذهب کاتولیک را به کاتلین معرفی میکند که باعث میشود کاتلین به این مذهب علاقهمند شود و میخواهد که تبدیل به یک کشیش شده و زندگی خود را به عبادت و بندگی خدا اختصاص دهد.
چشمگیرترین نکتهای که میتوان در مورد فیلم نوآموز به آن اشاره کرد شاید بیطرفی فیلم در زمینه مذهب به معنی عام کلمه و مذهب کاتولیک در دهه شصت به معنای اخص آن باشد. اگرچه داستان فیلم در میان حصارهای یک صومعه شکل میگیرد، اما «مارگارت بتس» بعنوان کارگردان و نویسنده خود را نه برای تخریب زندگی در صومعه و نه در راستای ارج نهادن به آن به دردسر نیانداخته است. «مادر بزرگوار» ( ملیسا لئو ) در شمایل یک راهبه در برابر قهرمان داستان، نو آموزی به نام خواهر «کتلین» ( مارگارت کوالی ) قرارمیگیرد که نمونه انسانهایی است که با ناامنیها و کشمکشهای درونی دست و پنجه نرم میکنند. داستان به بررسی بعد وسیعی از شوریدگی، از تمایلات/ سرکوبهای جنسی گرفته تا عدم ثبات روحی میپردازد. ماجرا در پس زمینه اجرای اصلاحات ثانوی «واتیکان» شکل میگیرد. اصلاحاتی از نظر مادر بزرگوار موجب تخریب کلیسای مورد علاقه او میشود. از سوی دیگر تعداد نوآموزان به شدت در حال کاهش است: تقریبا تمام عوامل و دستاندرکاران فیلم را بانوان تشکیل دادهاند و بسیاری از وظایف اصلی پشت صحنه از جمله کارگردان، نویسنده، تهیهکنندگان، فیلمبردار و تدوینگر نیز بعهده بانوان گذاشته شدهاند که با توجه به صدای پرقدرت و زنانه داستان روش ایدهالی بنظر میرسد.
«کتیلین» در سال 1954 و در سن هفت سالگی توسط مادری لا ادری (جولیان نیکولسون) و از جهت کسب تجربه به کلیسا برده میشود. «کتلین» مجذوب کلیسا میشود و این تجربه را بسی ارزشمند مییابد. پنج سال بعد «کتلین» پیشنهادی مبنی بر تحصیل در یک مدرسه دخترانه کاتولیک دریافت میکند. در سن 17 سالگی او بر خلاف نظر «نورا» تصمیم میگیرد راهبه شود و پس از گذران یک دوره داوطلبانه برای اثبات مشروعیت تصمیمش بعنوان نوآموز وارد صومعه میشود. «کتلین» که برای یاد کردن سوگند نهایی آماده میشود، همواره با مسائل اعتقادی دست به گریبان است و درحالیکه به نوآموز مورد علاقه مادر بزرگوار بدل میشود ارتباطی نزدیک با خواهر دیگری به نام «امانوئل» ( ربکا دایان ) پیدا میکند.
عناصر احساسی فیلم از تجربیات و کشمکشهای «کتلین» نشات میگیرند. فیلم نوآموز هیچ شباهتی به فیلم «خواهران مگدالن» محصول سال 2003 که در بستر یک مدرسه دخترانه کاتولیک ( که توسط راهبهها و وعاظ اداره میشود ) در ایرلند 1960 شکل میگیرد و تمرکزش بر سبعیت نسبت به زنان در فضایی به شدت کاتولیک است ندارد. حتی سختگیرترین شخصیت «نوآموز» ( مادر بزرگوار ) فراتر از یک کلیشه ظاهر میشود و شخصیتی با روح انسانی و توانایی گرایش به خیر و شر را به نمایش میگذارد. در بخشی از فیلم «کتلین» -در نقش راوی- خطابهای شورانگیز درمورد چرایی انتخاب زندگی بعنوان یک راهبه ایراد میکند و با وجود آگاهی از آنچه اکثر مردم در مورد زنان صومعه میپندارند توضیح میدهد که دلیلش عشق است .... عشق به خدا. البته ماهیت کریه روابط پدر و مادرش بعنوان یک زوج هم در تمایل او به تجرد بی تاثیر نبوده است.
اگرچه داستان «کتلین» بسیار قدرتمند است، اما بدون شک جنبه منحصربفرد فیلم نوآموز در واقع تاثیر اعمال اصلاحات ثانوی واتیکان بر صومعه است. صحنهای که در آن «مادر بزرگوار» درحال خواندن نامهایست که تغییرات آتی را تشریح میکند، حس خیانت را در راهبهها ( و در مقیاس وسیعتر شاید سراسر جهان ) و بخصوص در آنها که مسنتر هستند تداعی میکند. اگرچه اصلاحات ثانوی مورد حمایت کاتولیکهای غیر روحانی قرار گرفت و با واکنشهای ضد و نقیض واعظان مواجه شد، اما این اولین بار بود که من شاهد تاثیر دراماتیک این اصلاحات بر راهبهها بودم.
«مارگارت کوالی» نقش «کتلین»، زن جوانی که خلوص ایمانش با دلدادگی به خواهر دیگری مورد آزمایش قرار میگیرد را به زیبایی ایفا میکند. در ایفای نقش فرشته همجنسگرا غلو نمیکند. سکانس عشق بازی کوتاه و مختصر است و جزئیات را بعهده تخیل مخاطب میگذارد. مسئله تقویت کلیشهها نیست. «کوالی» و زوجش «ربکا دایان» به شکلی کاملا باورپذیر عشق میبازند. در همین حین «ملیسا لئو» ( که بازیگر زاده شده است ) از «مادر بزرگوار» شخصیتی فرمانفرما به نمایش میگذارد.
اگر از عیبجویی نسبت به مذهب خودداری کنیم و با نگاهی درونکاوانه و حاکی از احترام به آن بنگریم، «نوآموز» به چیزی نادر بدل میشود: فیلمی که به نقصهای فرقه کاتولیک میپردازد بدون اینکه روی نکات منفی آن مانور بدهد و به طرز قابل درکی جایزه هیئت داوران فستیوال فیلم «ساندنس» را برای بهترین کارگردانی در سال 2017 نسیب «مارگارت بتس» میکند.
فیلم نوآموز با گروهی شایسته و نمای مستند گونه دو ساعت جذاب برای مخاطب به ارمغان میآورد.
نقد فیلم نوآموز
منبع: سایت نقد فارسی
مطالب مرتبط:
فیلم لوگان خوش شانس ؛ دارودسته سارقان سرخوش
نقد و بررسی فیلم The Snowman (آدم برفی)
بازیگران قبل از انقلاب، بعد از انقلاب چه شدند؟
بازیگرانی که از بازی در این فیلم ها متنفر بودند
جان اسنو و بازی در مینی سریال باروت