در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه گلدن سیل (خوک طلایی) و هر آنچه نیاز است در خصوص این گیاه دارویی بدانید می پردازیم.
معرفی گیاه گلدن سیل (خوک طلایی): خواص، عوارض و نحوه مصرف
مجله سلامت پی جو - گیاه گلدن سیل، معروف به Hydrastis canadensis، با اسامی مختلفی همچون هیدراستیس، خوک طلایی، اورنج روت، تمشک زمینی، مهر طلایی، نارنجی، پوکو زرد و فک زرد طلایی شناخته میشود. این گیاه یک گونه گلدار، پایا و دارویی از سرده آلاله و تیره آلالگان است که در طب سنتی بسیاری از فرهنگها از ریشه و برگهایش به عنوان درمان برای انواع بیماریها استفاده میشود. در ادامه این مطلب با خواص و کارکردهای این گیاه دارویی بیشتر آشنا می شویم، لطفاً تا انتها با ما همراه باشید.
مشخصات ظاهری گیاه گلدن سیل
ساقه گلدن سیل در بالای زمین ارغوانی، کرکدار، راست، بدون انشعاب و با ارتفاعی بین 15 تا 50 سانتیمتر رشد میکند. ساقه در زیر زمین به رنگ زرد است و به یک ریزوم زرد پیوسته میشود. ریزوم این گیاه ضخیم، شبیه به مهره و به رنگ زرد است، حتی برای رنگرزی و چاپ نیز استفاده میشود.
گلدن سیل هم از طریق ریزوم و هم از طریق بذر تکثیر میشود. در انتهای ساقه گیاه بالغ، دو برگ به شکل کف دست میروید که یک گل بین آنها میآید. گلها بدون گلبرگ هستند و دارای سه کاسبرگ و 12 یا بیشتر مادگی سفید هستند. گلدهی این گیاه برای مدت کوتاهی در بهار اتفاق میافتد و گلهای بارور تبدیل به میوههای قرمز و شبیه به تمشک میشوند.
زیستگاه گیاه گلدن سیل
این گیاه بومی جنوبشرقی کانادا و شمال و شمال شرق ایالاتمتحده آمریکا است و در آمریکایشمالی و در چین اغلب در محیطهای خشن، مانند باتلاقها و جنگلهای کاج مرطوب رشد میکند.
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
ترکیبات شیمیایی
گیاه گلدن سیل حاوی مجموعهای از ترکیبات شیمیایی است که شامل آلکالوئیدهای ایزوکینولین میشود. این آلکالوئیدها عبارتند از:
- هیدراستین
- بربرین
- بربراستین
- هیدراستینین
- تتراهیدروبربراستین
- کانادین
- کانالیدین
بربرین به عنوان یکی از مهمترین ترکیبات این گیاه شناخته میشود و در درمان برخی از بیماریها و عوارض استفاده میشود.
خواص گیاه گلدن سیل
- خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی
- خاصیت آنتیبیوتیک
- استفاده در محصولات تسکین دهنده آلرژی
- بهبود هضم و درمان مشکلات گوارشی
- درمان عفونتهای واژن و رحم
- کاهش دهنده ترشحات مهبل غیرطبیعی
- درمان سوزش و خارش حین ادرار در بانوان
- از بین بردن بوی نامطبوع واژن
- درمان یبوست
- درمان بواسیر
- مدر
- قابض و بندآورنده خون
- مقوی معده و درمان کننده ورم معده
- درمان کننده آب مروارید
- آبرسان
- ملین
- محرک صفرا
- محرک عضلانی
- دافع حشرات
- درمان بیاشتهایی
- درمان تب یونجه
- درمان اسهالهای ناشی از عفونتها
- از بین برنده جای جوش و لک
- درمان قاعدگیهای سنگین و دردناک و قاعدگیهای نامنظم
- درمان عفونتهای سینوسی
- درمان التهابگلو، حفره بینی، برونشیت، گاستریت و انتریت
- فشارخون را کاهش میدهد و به تنظیم ضربان قلب نامنظم کمک میکند
- ضد عفونیکننده و گشادکننده مردمک
- کاهش سطح کلسترول و تریگلیسیرید
- بهبود علائم ابتلا به هرپس و درمان تبخال و تبخال تناسلی
- درمان عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی
- کمک به سلامت پوست
- درمان عفونتهای چشم با استفاده از آن در قطرههای گوش
- کمک به تنظیم سیستم ایمنی با افزایش تعداد گلبولهای سفید خون
عوارض جانبی
گلدن سیل دارای عوارض جانبی و موارد منعی است که باید به آن توجه ویژهای شود. مصرف غیرمتناسب و دوزهای بالا میتواند منجر به مشکلات جدی، حتی مرگبار شود؛ بنابراین، مصرف آن باید تحت نظر پزشک متخصص طب سنتی صورت گیرد.
- عوارض جانبی این گیاه ممکن است شامل مشکلات گوارشی، عصبی بودن، یبوست، ضربان قلب سریع، اسهال، گرفتگی و درد معده، زخم دهان، حالت تهوع، تشنج، استفراغ، تضعیف عملکرد کبد، تنگی نفس، دل آشوبه، اضطراب و افسردگی میشود.
- مصرف دوزهای بالا ممکن است باعث مشکلات تنفسی، فلج و حتی کمبود ویتامین B، توهم و هذیان شود.
- برای نوزادان، بربرین موجود در این گیاه خطرناک است و مصرف آن توسط زنان باردار و شیرده تا سقط جنین یا آسیب مغزی در نوزادان تازه متولد شده منجر شود.
- گلدن سیل میتواند زردی در نوزادان ایجاد کرده و وضعیت آنها را بدتر کند، حتی میتواند منجر به بیماری نادری به نام کرنیکتروس شود که علائمی مانند بی حالی، اسپاسم عضلانی، کم اشتهایی و دیسترس تنفسی ایجاد میکند.
- برای افراد مبتلا به بیماریهای حاد و افراد حساس به گیاهان تیره کاسنی، مصرف گلدن سیل توصیه نمیشود. همچنین، افرادی که قصد عمل جراحی دارند باید حداقل دو هفته قبل از عمل، مصرف آن را قطع کنند.
اگر گلدن سیل تنها با دستور پزشک متخصص طب سنتی و در دوزهای توصیه شده مصرف شود، میتواند بیخطر و ایمن تلقی شود.
تداخلات دارویی
گیاه گلدن سیل با بیش از 60 دارو مختلف تداخل دارویی دارد، بنابراین باید از مصرف همزمان آن با این داروها پرهیز شود. این تداخلات ممکن است در مواردی مانند داروهای اعصاب، ضدافسردگی، آنتیبیوتیکها مانند پیوموزاید و تیوریدازین، داروهای دیابت، کدئینها، داروهای سرکوب کننده ایمنی از جمله کورتیکواستروئیدها، سیکلوسپورین، آمیودارون، متوتروکسات و کتوکونازول به وجود آید.
همچنین برای جست و جو در خصوص مراکز عطاری در همدان می توانید به این لینک رجوع کنید: عطاری های همدان
نحوه مصرف
گیاه گلدن سیل را میتوان به شکلهای مختلف مصرف کرد، از جمله تنتور، کپسول، پودر، عصاره و چای یا دمنوش. همچنین، این گیاه به عنوان مواد افزودنی به برخی داروها اضافه میشود، مثل قطرههای گوش، محصولات بهداشتی زنانه، شستشوی چشم، داروهای سرماخوردگی، محصولات ضد آلرژی، ملینها و تقویتکنندههای گوارشی.
برای تهیه چای گلدن سیل، میتوانید دو قاشق چایخوری از گیاه خشک را در 250 میلیلیتر آب داغ قرار داده و به مدت حدود 15 دقیقه دم کنید. همچنین، میتوانید پودر گلدن سیل را در یک فنجان آب داغ حل کرده و بعد از صاف کردن، روزی یک بار بنوشید؛ اما توصیه میشود که مصرف گلدن سیل را بیشتر از یک یا دو هفته مداوم نکنید، مگر اینکه با راهنمایی پزشک متخصص طب سنتی باشد.
جمع بندی
گیاه گلدن سیل با خواص دارویی متعدد، می تواند به پیشگیری و درمان بیماری های مختلف کمک کند. با این حال، قبل از مصرف این گیاه، با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر باردار هستید، شیرده هستید، کودک هستید یا بیماری های خاصی دارید. همچنین، دوز مصرفی این گیاه را به دقت رعایت کنید و از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه هاماملیس و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "معرفی گیاه هاماملیس و بررسی خواص آن" نیز مطالعه نمایید.