معرفی گل گلایل و شرایط کاشت و نگهداری آن
نام انگلیسی : Gladiolus spp
خانواده : IRIDACEAE – زنبق
بومی : ماداگاسکار
گلایل از تیره Iridaceae (تیره زنبقها) است و از جنس Gladiolus که در انگلیسی به طور مخفف Glads هم نامیده می شوند. و دارای پیاز است. (در فارسی این نوع پیاز به نام «پداژه» خوانده می شود).
گلایل به عنوان گیاه شاخه بریده از دیرباز در سراسر جهان جا افتاده و مقبول واقع شدهاست. دو نوع عمده از گلایل کشت می شود که نوع استاندارد از یک پیاز یک شاخه با حدود ۳۰ گل (گل آذین: سنبله) تولید می کند و نوع مینیاتور ممکن است از پیاز چند شاخه گلدهنده با طول و تعداد گل کمتر تولید بکند. در آمریکا بیشترین تولید این گیاه در ایالات فلوریدا، کالیفرنیا و میشیگان است و در ایران درشهرهای محلات و دزفول بیشترین مقدار آن کشت میشود.
رقمی از گلایل به عنوان گیاه بومی ایران شناخته می شود با نام Gladiolus persicus که گلایل وحشی خوانده می شود. اغلب گلایل ها از نواحی مدیترانهای و اروپا منشاء گرفتهاند.
تنوع رنگ در گلایل زیاد است و به جز آبی و سبز (واقعی) رنگ های دیگر در گلایل ها دیده می شود. (رنگهای آبی و سبز را به وسیله گذاشتن گلایل سفید در محلول رنگ غذایی و آب در گلفروشی ها تولید می کنند.)علاوه بر گل ها که در گل بریده استفاده می شود برگ ها نیز در گل آرایی به وفور استفاده میشوند.
گلایل های زودگل از اوایل خرداد و گلایل های دیرگل تا اواخر پاییز گلدهی می کنند. از تاریخ کاشت پیاز گلدهی ارقام زودرس حدود ۶۰ تا ۷۵ روز و ارقام دیررس ۱۱۰ تا ۱۲۰ روز طول می کشد. عواملی مانند رقم گلایل، اندازه پیاز، شرایط انبارداری، عمق کاشت، تاریخ کاشت و شرایط فصلی در گلدهی گلایل نقش دارند.
دوره خواب پیاز گلایل
پیازها بسته به رقم نیاز سرمایی متفاوتی دارند ولی به طور متوسط ۵ ماه در دمای حدود ۵ درجه سانتگیراد خواب پیازها را می شکند.
زمان گلدهی گلایل :
گلایل های زودگل از اوایل خرداد و گلایل های دیرگل تا اواخر پاییز گلدهی می کنند. از تاریخ کاشت پیاز گلدهی ارقام زودرس حدود ۶۰ تا ۷۵ روز و ارقام دیررس ۱۱۰ تا ۱۲۰ روز طول می کشد. عواملی مانند رقم گلایل، اندازه پیاز، شرایط انبارداری، عمق کاشت، تاریخ کاشت و شرایط فصلی در گلدهی گلایل نقش دارند.
خاک مورد نیاز گلایل :
خاک تازه و ضدعفونی شده بسیار مهم است. پس از ۲ تا ۳ سال کشت و کار باید جنس بستر عوض بشود. pH خاک مناسب ۶ تا ۶٫۵ است. بستری که خوب زهکشی بشود و خوب رطوبت اضافه را رد بکند لازم است. چرا که نگه داشتن بیش از حد رطوبت می تواند منجر به پوسیده شدن پیازها و مشکلات با بیماری های قارچی بشود.
جنس خاک مورد استفاده در مزارع ایران اغلب ترکیب رس و ماسه است و کمتر از کود حیوانی استفاده می شود. ولی در کشت مدرن ترکیب پیتماس و کوکوپیت بهتر است. (از پرلیت به دلیل نگه داشتن رطوبت زیاد کمتر باید استفاده کرد)
نحوه آبیاری گلایل :
بهتر است آبیاری مرتب باشد. ولی به رطوبت زیاد حساس است. از طرف دیگر خشکی باعث کوتاه ماندن و کج شدن ساقه گلدهنده می شود. تنش خشکی موجب کاهش تعداد گلچهها می شود.
دمای مناسب گلایل :
گلایل در فصل بهار و تابستان در اغلب نقاط ایران از سردسیر تا گرمسیر رشد می کند. دمای پایه برای آن ۵ درجه سانتیگراد است. بهترین رشد در ۱۸ تا ۲۵ درجه اتفاق میافتد و در دمای زیر ۷ یا بالای ۳۰ درجه رشد متوقف می شود.
نور موردنیاز گلایل :
نور کم باعث عقیمی می شود. هر چقدر نور کم باشد طول خوشه گل کمتر می شود. نور کم، روزهای کوتاه و دمای پایین شبانه باعث کاهش تعداد جوانههای گل شده. روز بلندی باعث تاخیر در گلدهی می شود اما کیفیت گل را افزایش می دهد. طول روز ۱۲ تا ۱۴ ساعت در روز مطلوب است.عدم تعادل نور و دما باعث ضعیف شدن گیاه و کوتاه ماندن ساقه گلدهنده می شود.
تکثیر گلایل :
این گیاه به وسیله پیازهایش تکثیر میشود. زیر پیازها در طول رشد پیازچههای جدید ریزهای تولید می شوند که به مرور بزرگ شده و آنها را جدا کرده و گیاهان جدید از آنها تولید می شود.
نحوه کاشت گلایل :
۱- ابتدا یک شیار با عمق حدود ۸ اینچ ایجاد کنید. طول شیار را به اندازهای در نظر بگیرید که بتوانید پیازها را به فاصلهی نیم فوت از همدیگر بکارید. این فاصله ممکن است کمی برایتان عجیب به نظر برسد بنابراین قرار دادن آنها به صورت نیم دایره یا بیضی میتواند کمک کننده باشد. اطمینان حاصل کنید که فضا برای کاشت ۱۰ پیاز گل و داشتن یک جلوهی خوب، به اندازهی کافی بزرگ باشد.
۲- ممکن است شما بخواهید که پیازها را با کود ۱۰-۱۰-۵ یا ۵-۱۰-۵ کود دهی کنید. مقدار پیشنهادی را در پایین محل کاشت بریزید اما مطمئن شوید که خاک را با کود به خوبی مخلوط کردهاید در این صورت باعث سوختگی پیاز نمیشوید. یک لایه خاک بدون کود را قبل از قرار دادن پیاز، درون شیار بریزید.
۳- شما باید کاشت گلایل را در اواسط بهار آغاز کنید. از آن زمان، هر دو هفته چند کاشت جدید انجام دهید. ۷۰ تا ۱۰۰ روز طول میکشد که گیاه رشد کند و گل بدهد بنابراین کاشت در چند هفته باعث ایجاد گل ها در طول تابستان میشود. اگر گلها در معرض باد قرار گرفتند حتما آنها را به وسیلهی چوبی، قائم نگه دارید.
۴- از کاشت گلایل در تابستان خودداری کنید (حدود اواسط تیر ماه).
۵- در طول دورهی رشد گلایل به خوبی به آن آب دهید همچنین اطراف خاک را مالچدهی کنید تا خاک مرطوب بماند.
گلایلها تنها در محدودهی جغرافیایی ۸ تا ۱۱ به طور کامل دوام میآورند. در محدودهی ۶ تا ۷ تنها در صورت مراقبت از پیاز گل گلایل در طول زمستان با یک لایهی ضخیم از مالچ، میتوانند به زندگی ادامه دهند.
مراقبت مناسب از گلایل نیازمند استفاده از کود است. زمانیکه گیاه گلایل بالا می آید شما می توانید دسته ی گلایل های جدید را در هنگام ظهور جوانه های گل، کود دهی کنید. زمانیکه گلها را میچینید، میتوانید دوباره کار کود دهی را انجام دهید. زمانی که کود دهی میکنید، دانه های کود را فقط در کنار گلها اضافه کنید و سپس با استفاده از یک شخم زن، خاک را کمی با آن مخلوط کنید.
نحوه مراقبت از گلایل در زمستان :
۱- به جای رها کردن پیازها در طول زمستان در زمین، شما میتوانید پس از چیدن گلها، پیازها را به منظور ذخیره سازی برای ۳ تا ۴ هفته، از خاک خارج کنید.
۲- پیاز را از خاک خارج کنید و خاک اطراف آن را تا آنجا که امکان دارد پاک کنید. برگها را طوری جدا کنید که یک اینچ (۲٫۵ سانتیمتر) از برگهای خود پیاز باقی بماند.
۳- اجازه دهید که پیاز برای یک هفته خشک شود. پس از آن میتوانید خاک باقیماندهی اطراف آن را پاک کنید.
۴- گلایل خود را در یک محیط خشک، تاریک و سرد در یک کیسهی دارای روزنه و یا در یک جوراب بلند کهنه به منظور جلوگیری از ایجاد رطوبت که موجب رشد کپک میشود، قرار دهید. همچنین در زمان ذخیره، از گلایلهای خود در مقابل موشها که علاقهمند به پیازهای گلایل هستند، مراقبت کنید.
روش کاشت پیاز گلایل :
برای کاشت پیاز در گلدان، گلدانی با دهانه ی ۱۸ تا ۲۰ سانتی متری و همین ارتفاع انتخاب کنید و درون آن را با خاک مناسب پر کنید. سپس حفره ای تقریبا 5 سانتی متری درون آن حفر کنید و پیاز را طوری در خاک قرار دهید که قسمت باریک آن به سمت بالا باشد و آن را با خاک بپوشانید و آبیاری کنید.
برای کاشت پیاز در باغچه نیز به همین صورت عمل کنید فقط توجه داشته باشید با توجه به سایز پیاز خود حداقل 20 تا 30 سانتی متر بین آن ها فاصله دهید.
موضوع : معرفی گل گلایل و شرایط کاشت و نگهداری آن
مطالب مرتبط :
پرورش و نحوه نگهداری گل مارگریت
آشنایی با گل پیچ کلماتیس و شرایط پرورش آن
آشنایی با گیاه آنمون یا شقایق نعمانی و نحوه نگهداری آن
شرایط پرورش گل صد تومانی | پائونیا
نکاتی درباره گل های بهاری
اصول کاشت و نحوه نگهداری گل لادن
چگونگی نحوه کاشت و نگهداری از گل رز