معرفی کتاب "خاطرات سوگواری" اثر "رولان بارت"
"رولان بارت" نویسنده کتاب "خاطرات سوگواری" فیلسوف و نظریهپرداز فرانسوی، متولد ۱۹۱۵، توجه زیادی به ساختارگرایی، پساساختارگرایی و نشانهشناسی داشت و آثار زیادی در این زمینه ارائه داد که تاحدودی متأثر از نظریات نیچه، فروید و سارتر بود. از جمله آثار معروف وی که به فارسی نیز ترجمه شدهاند میتوان به سخن عاشق، پروست و من، اتاق روشن و درآمدی بر تحلیل ساختاری روایتها اشاره کرد.
به نقل از دوستان رولان بارت، علاقهٔ شدید وی به مادرش باعث شد که پس از مرگش تا مدتها دست از نوشتن کتاب بردارد و به مکانهای گوناگون که بیشتر آنها به مقصد مراکش بود، سفر کند. در این میان یادداشتهایی را بهصورت پراکنده و در بازههای زمانی مختلف نوشت و حین نوشتن این خاطرات، مقالات متعددی ارائه داد، در سمینارهای متعددی سخنرانی کرد و تقریباً تمامیِ آثارش بهوضوح تحت تأثیر مرگ مادرش شکل گرفتند.
رولان بارت در ۱۹۸۰، سه سال پس از مرگ مادرش بر اثر تصادف از دنیا رفت، گویی ادامهٔ زندگی بدون مادر برایش سخت بود!
رولان بارت فردای روزِ مرگ مادرش، ۲۵ اکتبر ۱۹۷۷، «خاطرات سوگواری» را آغاز کرد. او این خاطرات را با خودنویس، و گاه مداد، روی تکههای کاغذی (کاغذ تحریر معمولی که به چهار قسمت تقسیم میشد) مینوشت. ۱۱ نوامبر ۱۹۷۷ تنهایی= کسی را در خانه نداشته باشی که بتوانی به او بگویی: فلان ساعت به خانه باز خواهم گشت و یا کسی که صدایش بزنی (یا کسی که تنها به او بتوانی بگویی): من اینجام، من آمدم. ۲۵ نوامبر ۱۹۷۷ به چه چیزی نابههنگام میگویم: آن وضعیت افراطی که در آن، مامان، از ژرفای هُشیاری تضعیف شدهاش، در حالی که رنج خود را نادیده میگیرد، به من (که برای باد زدنش روی عسلی کنارش نشستهام) میگوید: «تو آنجا، آنطور که نشستهای راحت نیستی» و بس. ۳ اکتبر ۱۹۷۸ بدون او، همهچیز چه طولانی است.
خلاصه کتاب خاطرات سوگواری
خاطرات سوگواری رمان نیست، شاید حتی نتوان اسم آن را کتاب گذاشت، چرا که تکتک صفحات آن شامل یادداشتها و خاطراتی میشود که نویسنده گاهاً در شرایط روحی بد و دقیقاً یک روز پس از مرگ مادرش نوشته است؛ گاهی با خودنویس و گاهی با مداد.
رولان بارت هرگز تصمیم به گردآوری و چاپ این یادداشتها نداشت و ۲۹ سال پس از مرگش توسط دوستان وی چاپ شد؛ خاطراتی که میتوان گفت از سر ناچاری و برای تسکین درد ناشی از فقدان مادر مینوشت.
کتاب خاطرات سوگواری شامل چند بخش است:
ابتدا مقدمهای از مترجم انگلیسی، ناتالی لجر، دوست نویسنده آورده شده و به دنبال آن مترجم فارسی کتاب، محمدحسین واقف، توضیحاتی دربارهٔ نویسنده و مجموعه خاطراتش ارائه داده است. در ادامه، با خاطرات نویسنده با ذکر تاریخ از ۲۶ اکتبر ۱۹۷۷ تا ۲۱ ژوئن ۱۹۷۸ تحت عنوان «خاطرات سوگواری» روبرو میشویم و پس از آن «ادامهٔ خاطرات» از ۲۴ ژوئن ۱۹۷۸ تا ۲۵ اکتبر ۱۹۷۸ نوشته شده است. در «صفحات بعدتر خاطرات» از ۲۵ اکتبر تا ۱۵ سپتامبر ۱۹۷۹» شرایط روحی نامناسب نویسنده در غم ازدستدادن مادر، با خواندن این یادداشتهای پراکنده، بهوضوح قابل درک است.
و در انتها با «چند یادداشت بیتاریخ» مواجه میشویم و همینطور با «یادداشتهایی دربارهٔ مامان».
بخشی از مقدمه مترجم انگلیسی:
خاطرات سوگواری کتابی نیست که خواننده دست بگیرد و به سادگی از خطوط آن عبور کند و به انتهای کتاب برسد. این کتاب مجلد باریکی با نوشتههای کوتاه است که از خوانندهاش میخواهد در آن درنگ کند و بهآهستگی ببلعدش. این یادداشتها پیدرپی او را با پرسش از فقدان، سوگواری، رنج و… مواجه میکند و به تصور آنچه بر بارت گذشته و تفسیر آنچه نوشته و ننوشته وا میدارد. همان چیزی که بارت به آن «خواندن فعال» میگفت. در نهایت خواننده میتواند حدس بزند که اگر بارت کتابی دربارهٔ سوگواری مینوشت، چه مینوشت.
کتاب صوتی "خاطرات سوگواری" را میتوانید به صورت قانونی از سایت فیدیبو دانلود نمایید. جهت دانلود نسخه کامل روی کلمه اینجا کلیک کنید.
دانلود کتاب صوتی خاطرات سوگواری
نقل مطلب از: کافه بوک
دیگر مطالب: بررسی نظریه «بینامتنیت» در آراء رولان بارت