در یک دسته بندی کلی، اساتید دانشگاه به دو گروه آموزشی و پژوهشی تقسیم بندی می شوند. بخش عمده فعالیت اساتید آموزشی تدریس و بخش کوچکتری از آن تحقیق و پژوهش است. در حالی که برای اساتید پژوهشی شرایط برعکس بوده و عمده کار آنها پژوهش می باشد.
از نظر دسته بندی علمی نیز می توان اساتید دانشگاه (یا بهتر بگوییم اعضای هیئت علمی) را در ۴ گروه جای داد که به ترتیب عبارتند از مربی، استادیار، دانشیار و استاد. به طوری که به صورت معمول، یک فرد با مدرک کارشناسی ارشد و در بدو خدمت در مرتبه مربی و فردی با مدرک دکترا ( بسته به سابقه خدمت و فعالیت های علمی، پژوهشی و اجرایی قبلی) در یکی از مراتب سه گانه بعدی قرار می گیرد. بدیهی است که هر عضو هیئت علمی تمایل به پیشرفت و ارتقاء به مرتبه بالاتر و استادی دارد و این یعنی تلاش مستمر برای به روز نگه داشتن معلومات و ارایه فعالیت های علمی لازم مثل مقاله، کتاب، کنفرانس و… و این رمز پویایی علمی یک دانشگاه است.
ساعت کاری یک استاد دانشگاه به طور معمول و در ابتدای کار ۴۰ ساعت در هفته ( ۸ ساعت در روز) و تمام وقت است. به تدریج و با بالا رفتن سطح علمی از این میزان ساعت موظف کاسته می شود و استاد دانشگاه وقت آزادتری خواهد داشت. ساعات موظف یک استاد دانشگاه همانطور که بیان شد باید صرف تدریس، تحقیق، فعالیت های مدیریتی و اجرایی و پاسخگویی به دانشجویان و راهنمایی آنان و نیز ارتقاء علمی خود از طریق مطالعه، تألیف و … شود.
معمولاً چند استاد دانشگاه که در یک رشته تحصیلی یا تخصصی مشترکند، تشکیل یک گروه آموزشی را می دهند. یک دانشکده مرکب از چندین گروه آموزشی است و وظیفه هماهنگی بین اعضای یک گروه آموزشی را فردی با عنوان “مدیر گروه” بر عهده دارد.
در ادامه با وظایف، دانش و مهارت های موردنیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازارکار و فرصت شغلی، میزان درآمد شغل استاد دانشگاه و برخی از اساتید برتر آشنا می شوید.
وظایف استاد دانشگاه:
- تهیه طرح درس (برنامه تدریس) منطبق بر سرفصل دروس دانشگاه
- تدریس سرفصل های تعیین شده و راهنمایی دانشجویان و رفع اشکالات آنها
- ارزیابی آموخته های دانشجویان و تعیین نمرات آنها
- همراهی و هدایت دانشجویان در فعالیت های علمی هر درس (پروژه، آزمایشگاه، بازدید علمی و …)
- تلاش برای توسعه رشته های دانشگاهی در مقاطع مختلف
- هماهنگی و همکاری با مسؤولین دانشگاه در جهت پیشبرد اهداف علمی و شرکت در جلسات مربوطه
- به روز نگه داشتن دانش خود از طریق شرکت در فعالیت های علمی و ارایه مقالات و تحقیقات علمی و پژوهشی
مهارت و دانش مورد نیاز استاد دانشگاه:
- علاقه مندی به امر تدریس، آموزش و پژوهش
- توانایی ارتباط با جوانان و درک ویژگی ها، استعدادها و توانمندی های آنان
- توانایی مدیریت کلاس های درس دانشگاهی
- داشتن مدرک تحصیلی مناسب
- تسلط بر فناوری ها و تخصص های ویژه رشته تحصیلی خود و آشنایی با تحولات علم روز دنیا در آن رشته
- تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل
در حال حاضر در عمده رشته ها به ویژه در کلان شهرها داشتن مدرک دکترای تخصصی – PhD- و یا گاهی دانشجوی مقطع دکترا بودن، شرط اصلی ورود به شغل استاد دانشگاه است. در برخی دانشگاه های آزاد، پیام نور، علمی – کاربردی و همچنین در بسیاری از دانشگاه های شهرستان ها و یا برای برخی رشته های خاص از فارغ التحصیلان توانمند کارشناسی ارشد برای استاد دانشگاهی استفاده می شود.
بازارکار و آینده شغلی استاد دانشگاه:
استاد دانشگاه می تواند در بسیاری از دانشگاهها، مراکز آموزش عالی، پژوهشگاه و پژوهشکده ها و یا سازمانهای علمی و پژوهشی دولتی و نیمه دولتی درخواست خود را ارایه کرده و در صورت داشتن شرایط لازم به عنوان استاد مشغول به کار شود. البته اطلاعات دقیقی از وضعیت بازارکار و میزان استخدام اساتید دانشگاه در کشور در دسترس نیست.
در حال حاضر استخدام استاد برای تمامی دانشگاهها به صورت متمرکز و کشوری و به روش غیر حضوری (اینترنتی) از طریق مرکز جذب اعضای هیئت علمی وزارت علوم به نشانی اینترنتی www.msrt.ir/sites/jazbsite و مرکز جذب اعضای هیئت علمی وزارت بهداشت به نشانی اینترنتی http://jazb.aac.behdasht.gov.ir دو نوبت در سال(شهریور و بهمن ماه) انجام می شود.
کار در بخش خصوصی گزینه دیگری است که پیش روی علاقه مندان این شغل می باشد. فراموش نکنید که استاد دانشگاه به هرحال یکی از بالاترین مدارک علمی رشته تحصیلی خود (بنا به فرض دکترای تخصصی) را دارد و به نوعی صاحبنظر آن رشته به حساب می آید. بنابراین تأسیس مراکزی همچون آزمایشگاه، شرکت دانش بنیان، کارگاه تخصصی، داروخانه، مرکز پزشکی، مرکز مشاوره، کلینیک تخصصی و … بر حسب رشته تحصیلی، می تواند موارد دیگری از حوزه فعالیت استاد دانشگاه باشد.
این شغل در ایران با مسایل و مشکلاتی روبرو است که برخی از آنها عبارتند از :
- کمبود بودجه آموزش عالی و وابستگی فعالیت های علمی و دانشگاهی به بودجه دولتی
- کاهش نسبی شأن و منزلت علم و دانش و به دنبال آن استاد و گسترش فرهنگ مدرک گرایی
- وجود برخی دخالت های غیر علمی در محیط های علمی و بی ثباتی در برخی تصمیمات مربوط به اساتید
- فاصله گرفتن نیاز جامعه از علم و آموخته های دانشگاهی در برخی رشته ها
- وارداتی بودن بسیاری از علوم و تجهیزات و وابستگی به کشورهای توسعه یافته
میزان درآمد استاد دانشگاه:
شغل استاد دانشگاه در ایران جزو مشاغل پردرآمد محسوب می شود و در صورتی که پشتکار کافی داشته باشید، می توانید در کنار پرداختن به مسایل مورد علاقه علمی خود، از یک زندگی نسبتاً مرفه نیز برخوردار شوید.
درآمد معمول سالانه یک استاد دانشگاه دولتی در سال ۹۲ بر حسب مرتبه علمی و سابقه کاری حدوداً بین ۳۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان در سال تخمین زده می شود. البته در ابتدای فعالیت در این شغل نباید انتظار مالی زیادی داشته باشید، اما به تدریج و همپای پیشرفت علمی، از نظر مالی نیز وضعیت بهتری خواهید داشت.
اگر استاد دانشگاه در بخش خصوصی و به صورت مستقل فعالیت کند، درآمد او به میزان فعالیت و تلاشش بستگی دارد.
درآمد استاد دانشگاه در برخی کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا - درآمد سالیانه یک استاد دانشگاه (University Professor ) در این کشور در سال ۲۰۱۳ میلادی، ۶۲٫۰۵۰ دلار اعلام شده است.
شخصیت های مناسب این شغل:
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.
شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
ENFJ این تیپ شخصیتی دوست دارند به دیگران کمک کنند تا رشد کنند. آنها دوست دارند با اشخاص سر و کار داشته و بیشتر مطالبی را تدریس کنند که بتوانند به معنای آنها توجه داشته باشند مانند علوم انسانی.
INFP این تیپ شخصیتی دوست دارد به دیگران کمک کند در زندگی شان به رشد، دانش و فراست بیشتری دست پیدا کند. او از فرآیند آموزش و یادگیری لذت می برد به خصوص در حوزه های هنر و علوم انسانی.
ENTJ این تیپ شخصیتی از استقلال و تنوع این شغل لذت برده و دوست دارد با انواع مردم در مشاغل مختلف سر و کار داشته باشد. او معمولا محیطی چالشی با طرح های خلاق و جلسات پویا بوجود می آورد. این تیپ شخصیتی از آموزش دادن افراد با انگیزه و مشتاق لذت می برد.
INTJ این تیپ شخصیتی علاقه مند به تدریس در سطح عالی و دانشگاهی است زیرا تدریس در دانشگاه اغلب در زمینه های نظریه های پیچیده با دیدگاه های فراگیرتر است. او همچنین علاقه دارد در محیطی کار کند که بتوان میزان دانش و صلاحیت خود را افزایش دهد.
INTP این تیپ شخصیتی به محیط جذاب آکادمیک علاقه دارد. کاری همراه با بررسی و پژوهش و بدور از بوروکراسی و مقررات اضافی مطلوب او می باشد.
بانک مشاغل برتر