معرفی اماکن زیارتی در مشهد
حرم امام رضا(ع)
حرم امام رضا (ع) در مرکز شهر مشهد، استان خراسان رضوی، ایران، مدفن علی بن موسیالرضا (ع) است که نزد مسلمانان شیعه بهعنوان «حرم» گرامی داشته میشود و مقدس است. از بناهای پیوسته برجستهی آن مسجد بالاسر (مدفن امام رضا) ( ۴۲۵ ق/۱۰۳۳ م) و مسجد جامع گوهرشاد (ساخته ۸۲۱ ق/ ۱۴۱۸ م) است. حرم امام رضا مجموعهای است با کانون آرامگاه هشتمین امام شیعیان، علی بن موسیالرضا که دیگر مسجدها، آرامگاهها، رواقها، صحنها، کتابخانه و موزهها را دربرمیگیرد. بزرگترین مسجد جهان در اندازه (۲۵۰ هزار مترمربع) و دومین مسجد بزرگ جهان در گنجایش (۵۰۰ هزار نفر) شمرده میشود.کهنترین بخشهای آن، دیرینگی دهه ۶۱۰ قمری/ دهه ۱۲۳۰ م دارد. از دورهی تیموریان که بسیاری از بناهای کهن خراسان در طوس، هرات و نیشابور نوسازی گشت، به این مکان نیز روی آورده شد. بسیاری از سازههای این حرم شیعه، از صفویان به ویژه شاه طهماسب صفوی به جا مانده است.در ادب فارسی روضه به معنی باغ و گلستان و گلزار است و محل مضجع و در برگیرنده پیکر علی بن موسیالرضا را روضه منوره میخوانند. این مکان شامل فضایی مربع شکل که مساحت آن ۱۸۹/۰۳ متر مربع بوده که از این فضا ۱۷/۱۵ متر مربع آن مساحت ضریح میباشد. روضه منوره از طریق چهار صفه بزرگ در چهار جانب به داخل و خارج حرم مرتبط میشود.
آدرس: مشهد، بلوار امام رضا
شماره تماس:051-32232222
مسجد گوهرشاد مشهد
مسجد گوهرشاد مجموعه ای از کاشی کاری های زیبا و اسلوب معماری اصیل اسلامی میباشد و به دلیل وجود این ظرافت های بی نظیر ،بعنوان یکی از شاهکارهای معماری ایرانی اسلامی دوره حکومتی تیموریان شناخته میشود.
همچنین مسجد گوهرشاد بدلیل همجواری در کنار مرقد مطهر حضرت امام رضا علیه السلام یکی از مساجد مهم و پر رفت و آمد در بین مساجد ایران میباشد که حتی میتوان آن را پر بازدیدترین مسجد ایران نیز نامید.
مسجد گوهرشاد در بازه های زمانی گوناگون ،بدلیل صدمات فراوانی که به آن وارد شده است ،از جمله زمین لرزه سنگین سال ۱۰۸۴ هجری قمری ،صدماتی را دید که توسط معماران این صدمات مرمت گشت.
همچنین مرمت های دیگری نیز پس از گلولهباران روسها در سال ۱۳۳۰ هجری قمری بروی گنبد و ایوانهای این مسجد انجام گردید.
مساحت مسجد گوهرشاد ۲۸۰۰ مترمربع میباشد و زیربنای آن ۹۴۰۰ متر مربع بوده و در قسمت جنوبی آرامگاه امام رضا (ع) قرار دارد و از رواق های دارالسیاده و دارالحفاظ به آن راه وجود دارد.
مسجد گوهرشاد دارای ۴ ایوان بزرگ و ۷ شبستان است. گنبدخانه پشت ایوان مقصوره، با شبستانهای یک طبقه، بخشهای مختلف مسجد را به هم پیوند میدهد.
چهار ایوان مسجد گوهرشاد با نام های ایوان مقصوره (ضلع جنوبی) ،ایوان دارالسیاده (ضلع شمالی) ،ایوان اعتکاف (ضلع شرقی) ،ایوان شیخ بهاء الدین (ضلع غربی) شناخته میشوند.
آدرس: مشهد، در جنوب حرم آمام رضا (ع)
آرامگاه خواجه ربیع مشهد
آرامگاه خواجه ربیع که در دوران صفویه و به توصیه شیخ بهایی توسط شاه عباس صفوی ساخته شده است ،یکی از آثار ملی ایران و همچنین یکی از اماکن مذهبی مشهد میباشد که در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی و به شماره ۱۴۲ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
خواجه ربیع یا همان ( ابوزید ربیع بن خثیم اسدی ) از طایفه بنیاسد و ساکن کوفه و از زمره زهّاد هشتگانه صدر اسلام و تابعین و همچنین از یاران حضرت امام علی (ع) و اصحاب پیغمیر اسلام در دوران صدر اسلام بوده است.
مقبره خواجه ربیع دارای گنبدی به ارتفاع ۱۸ متر بر روی بنایی چهار ایوانی است و گنبد این آرامگاه از کاشیهای زیبای فیروزهای و درون بنا هم مزین به نقاشیهای طلایی رنگ میباشد. طرح آرامگاه خواجه ربیع در نمای بیرونی هشت ضلعی و در نمای درونی چهار ایوانی است.
از میان دیوار و پشت ایوانهای چهارگانه اصلی، چهار ورودی وجود دارد که به شاهنشینها راه دارند و ورودی اصلی از یک ایوان بلند تشکیل گردیده است که در دو طاقنما در پایین و بالا ایجاد شده و در میان طاقنماها، درِ ورودی و پنجره مستطیلشکلی جاسازی گشته است.
همچنین نمای خارجی بنا نیز، از تزئینات جالب و چشمگیری برخوردار است که عمده تزئینات آن به صورت معقلی انجام شده است و تزئینات کاشیکاری در زیز ایوان نیز، به مجموعه بنا جلوه خاصی بخشیده است.
آدرس: مشهد، انتهای خیابان خواجه ربیع
گنبد خشتی مشهد
یکی از اماکن مذهبی مشهد که بنای تاریخی نیز میباشد ،گنبد خشتی است که مربوط به دوران صفویه میشود و در سال ۱۳۴۵ و با شماره ۶۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در گنبد خشتی مقبره یکی از سادات مشهور مشهد یعنی امامزاده سید محمد از نوادگان موسی بن جعفر (سلطان غیاثالدین محمد) که نسب او با هفده واسطه به امام موسی بن جعفر(ع) میرسد، قرار دارد.
سلطان غیاثالدین محمد در قرون هفتم تا نهم هجری نقیب سادات شهر مشهد و در سده نهم تا یازدهم هجری از جمله بزرگان شهر مشهد بوده اند..
گنبد خشتی در ابتدای خیابان طبرسی مشهد و در مجاورت کوچه سیاه آب قرار دارد. بدلیل اینکه گنبد این آرامگاه مقدس خشتی میباشد ،از اینرو این مکان را گنبد خشتی نامیدند. این بقعه از نظر معماری مشتمل بر دو بخش مهم پیوستهاست که شامل فضای زیر گنبد به صورت چهارشاه نشین و هشتی ورودی میباشد.
بنابر شواهد موجود، گنبد خشتی در دوران قاجار مرمت و فضای داخلی آن با نقاشی و کتیبه مزین شده است.
آدرس: مشهد، خیابان طبرسی، کوچه نوغان، نزدیک فلکه طبرسی
آستان متبرکه امامزادگان سید ناصر و سید یاسر(علیهما السلام)
روستای ییلاقی گلستان که در ۴ کیلومتری منطقه ییلاقی طرقبه قرار دارد ،علاوه بر جاذبههای طبیعی و ییلاقی گوناگونی که دارد ،دارای اماکن مذهبی نیز میباشد که یکی اماکن مذهبی مشهد ،آستان متبرکه امامزادگان سید ناصر و سید یاسر (علیهما السلام) که فرزندان ذکور حضرت موسی کاظم (ع) میباشند ،در ابتدای ورودی به این روستای ییلاقی میباشد.
امامزاده یاسر و ناصر (علیهما السلام) با هجرت حضرت امام رضا (ع) و گروهی از برادران آن حضرت ،به نقاط مختلف ایران بویژه خراسان کوچ میکنند. امامزادگان سید ناصر و سید یاسر (ع) بنا بر متون کهن اسلامی از جمله کنزالانساب به قلم سید مرتضی ، از برادران بلاواسطه حضرت امام رضا(ع) میباشند.
زمان مشخصی برای ساخت اولین بنای بقعه امامزادگان سید ناصر و سید یاسر (علیهما السلام) در دست نیست. گفته میشود تا سال ۱۳۴۲ هجری شمسی ،مزار این دو امامزاده بصورت بقعهای گلین بوده که به همت خیرین و به تدریج متحول گردید و اکنون این آستان متبرکه با زیربنای ۳۰۰۰ متر مربع و مشتمل بر بنایی جدید الاحداث با نمای امروزی ،آراسته به کاشیهای معرق است.
آدرس: مشهد،۵ کیلومتری غرب مشهد، روستای گلستان
آرامگاه خواجه اباصلت هروی مشهد
در سالهای اخیر آرامگاه خواجه اباصلت که یکی از اماکن مذهبی مشهد میباشد ،گسترش یافته و با زیر بنای ۹۲۰ مترمربع با شیوه جدید بازسازی شده و در اطراف این آرامگاه نیز امکانات رفاهی همچون رستوران، چایخانه، بخش اداری، تجاری و پارکینگ فراهم شده است.
آرامگاه خواجه اباصلت در جنوب شرقی و در ۵ کیلومتری شهر مشهد و همچنین در حاشیه جاده فریمان به مشهد قرار دارد.
آدرس : مشهد، جاده مشهد به فریمان
شماره تماس:051-38486282
آرامگاه پیرپالاندوز مشهد
آرامگاه پیر پالاندوز مربوط به دوره صفوی و سال ۹۸۵ هجری قمری میباشد و در ضلع شرقی حرم امام رضا (ع) واقع شده است. آرامگاه پیر پالاندوز که یکی از اماکن مذهبی مشهد نیز میباشد در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۳۷۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
آرامگاه پیر پالاندوز متعلق به محمد عارف عباسی، از عرفای بزرگ قرن دهم هجری است. بنای آرامگاه پیر پالاندوز چهار ضلعی بوده و دارای گنبد پیازی شکل و ایوان آجری زیبا است. در داخل بقعه بر سقف ها بقایای نقاشی هایی از دوران صفویه وجود دارد. بنا با کاشی های ساده فیروزه ای رنگ تزئین شده است.
آدرس : مشهد، 15 کیلومتری جنوب شرق مشهد، درفاصله 3 کیلومتری آرامگاه خواجه اباصلت
آستانه متبرکه امام زاده یحیی(ع) مشهد
آستانه متبرکه امامزاده یحیی(ع) یکی از اماکن مذهبی مشهد میباشد که در فاصله حدود ۵۰ کیلومتری شمالشرقی شهر مشهد و در یک کیلومتری روستای میامی در بخش رضویه قرار دارد. این آستان مبارک محل دفن امامزاده یحیی بن حسین بن زید یکی از فرزندان زید بن علی بن حسین(ع) میباشد.
بنابر منابع تاریخی اسلام ،یحیی بن زید هم ظاهراً در سال ۲۰۷ یا ۲۰۹ هجری قمری در شهر بغداد کشور عراق چشم از جهان فرو بسته است. با این حال این آستان مبارک علاوه بر گردشگران مذهبی داخلی ،در سالهای اخیر مسلمانان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس توجه ویژهای به این مکان داشتهاند.
در نزدیکی آستانه متبرکه امامزاده یحیی(ع) ،چشمه آب معدنی در دامنه کوه جریان دارد که گردشگران پس از زیارت از این مکان مذهبی ،از آب این چشمه نیز استفاده میکنند.
آدرس : مشهد، ۵۰ کیلومتری شهر مشهد، مجاور روستای میامی
موضوع: معرفی اماکن زیارتی در مشهد
مطالب مرتبط:
معرفی اماکن زیارتی در شیراز
چرا علی ابن موسی الرضا(ع) را «امام رئوف» می نامند؟
معرفی بهترین مراکز تفریحی درمشهد
بانک مشاغل برتر