علائم و روش های درمان دیابت بی مزه چیست؟
دیابت بی مزه (Diabetes Insipidus) یک اختلال هورمونی است که ناشی از کمبود ترشح هورمونی از غده هیپوفیز، به نام هورمون ضد ادراری ایجاد میشود.
هورمون ضد ادراری در بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس ساخته و در هیپوفیز ذخیره میشود. این هورمون باعث بازجذب آب از کلیهها شده و از دفع بی رویه آب جلوگیری میکند.
در این بیماری این هورمون کمتر از مقدار مورد نیاز ترشح میگردد یا عملکرد آن مختل میشود.
علت بروز بیماری دیابت بی مزه
این بیماری به چند دلیل ایجاد میشود :
- دیابت بی مزه اولیه یا ارثی که در اثر نارسایی در تولید و ترشح هورمون ضد ادراری ایجاد میشود.
- دیابت بی مزه ثانویه که به دلایلی مانند آسیب، تومور یا عفونت ایجاد میگردد.
- دیابت بی مزه نفروژنیک که به دلیل عدم توانایی کلیهها در پاسخ دادن به هورمون ضد ادراری ایجاد میشود. این نوع از بیماری به دلایل مختلفی مانند برخی داروها یا بیماریها به وجود میآید.
علائم دیابت بی مزه
معمولترین علائم این بیماری شامل موارد زیر میباشد:
- تشنگی شدید
- پرادراری
- پرنوشی
- خشکی پوست
- ضعف و سرگیجه
به دلیل شباهت علائم این بیماری با علائم بیماری دیابت شیرین، به آن دیابت بی مزه گفته میشود. در واقع تفاوت این دو بیماری در بالا رفتن قند خون و دفع قند در ادرار در بیماری دیابت شیرین میباشد که در دیابت بی مزه دیده نمیشود.
نحوه تشخیص بیماری دیابت بی مزه
چنانچه شما علائم زیر را دارید، باید به یک پزشک متخصص غدد مراجعه کنید.
پزشک مجموعهای از آزمایشهای خون و ادرار را تجویز نموده و بر اساس نتایج حاصل از آزمایشها و علائم شما، بیماری را تشخیص میدهد.
آزمایشات تخصصی دیابت بی مزه ممکن است چندین ساعت زمان ببرد.
درمان بیماری دیابت بی مزه
مهمترین بخش درمان این بیماری، جایگزین کردن آب و مایعات از دست رفته بدن است، چرا که کم آبی میتواند منجر به شوک و در موارد شدید حتی منجر به مرگ شود.
دریافت آب به تنهایی کفایت نمیکند. چرا که در جریان دفع ادرار به غیر از آب، مواد دیگری مانند پتاسیم نیز از بدن دفع میشوند که جایگزین کردن آنها اهمیت زیادی دارد، بنابراین علاوه بر توصیه به نوشیدن آب، سرمهای وریدی نیز ممکن است لازم باشد.
همچنین بسته به علت دیابت بی مزه داروهای متفاوتی برای آن تجویز میشود.
به عنوان مثال برای دیابت بی مزه مرکزی (عدم ترشح هورمون) مشابههای هورمون ضد ادراری مانند وازوپرسین یا پیترسین و دسموپرسین تجویز میشود.
درمان دیابت بی مزه نفروژنیک روند مشکلتری دارد. اولین اقدام این است که تا حد ممکن عامل ایجاد کننده مانند برخی داروها حذف شوند.
برخی داروهای مورد استفاده در این بیماری شامل ایندومتاسین، هیدروکلرتیازید و آمیلوراید میباشند.
چند نکته مهم
- بیمار نباید برای کاهش میزان ادرار، دریافت مایعات را محدود کند.
- بیمار باید برای جلوگیری از افزایش وزن از نوشیدنیهای کم کالری استفاده کند.
- بیمار باید تا حد امکان از مصرف مواد مُدر مانند قهوه، چای و الکل اجتناب کند.
- این بیماری به نارسایی کلیه منجر نمیشود و علیرغم مشکل در دفع ادرار، کلیههای فرد، عملکرد طبیعی خود را دارند.
مطالب مرتبط:
بیماری دیابت چه تاثیری بر روحیه و روان فرد دارد؟
دیابت نوع سوم ، عوامل و راه های پیشگیری از آن
علائم دیابت بارداری ؛ تشخیص، پیشگیری و درمان
دیابت دوران بارداری چیست؟