زندگینامه سعدی شیخ اجل ، شاعر اهل شیراز
ابومحمد مشرف الدین مصلح بن عبدالله بن مشرف متخلص به سعدی در سال 606 هجری قمری اوایل قرن هفتم هجری در شیراز متولد شد. اهل ادب به او لقب استاد سخن، پادشاه سخن، شیخ اجل و حتی به طور مطلق، استاد دادهاند. سعدی یکی از بزرگترین شعرای ایران و یکی از بزرگترین سخنوران جهان می باشد
خانواده اش از عالمان دین بودند. سعدی نیز از همان دوران کودکی تحت تعلیم و تربیت پدرش قرار گرفت. پدرش از کارکنان دربار اتابک بوده. در همان دوران کودکی پدرش را از دست داد و سعدی تحت نظر اتابک به بغداد رفت و به مدرسه نظام راه پیدا کرد ، از سال 574 تا 604 یعنی تا سالی که اتابک فوت کرد سعدی در بغداد ماند. وقتی سعدی به مدرسه نظام وارد شد. كه در همین شهر بود كه به محضر درس جمال الدین ابوالفرج عبدالرحمن محتسب رسید و از او بعنوان مربی و شیخ یاد می كند .
بازگشت به ایران
تقریبا در سال 1256 میلادی در اواخر سن 46 سالگی به زادگاه خود شیراز بازگشت، وی تحت حمایت اتابکان فارس (گروه قدرتمند ترکمی)، بویژه سعد بن ابوبکر، قرار داشت .زندگی وی همزمان با حمله مغول به ایران و سقوط یکایک حکومتهای وقت نظیر خوارزمشاهیان، عباسیان و اتابکان فارس بود
آثار سعدی
آثار سعدی را به گروه منظوم و منثور تقسیم می کنند . شاهکار منثور او گلستان است . گلستان سعدی در هشت باب تنظیم شده است : در سیرت پادشاهان، در اخلاق درویشان ، در فضیلت قناعت ، در فواید خاموشی ، در عشق و جوانی ، در ضعف و پیری ، در تاثیر تربیت و در آداب صحبت.
در نظر بسیاری از استادان ادبیات فارسی، درگذشته و حال زیباترین نثر فارسی در بیان مسایل اجتماعی و اخلاقی کتاب گلستان سعدی است که در عین شیوایی و رسایی، هیچ گونه کلام زایدی ندارد. به گفته جامی، شاعر نامدار ایرانی، آن را «نه گلستان، که روضهای زبهشت» باید دانست. در این کتاب که تصویری از دنیای واقعیتهاست، چهره عاطفی و اخلاقی انسانها، آن چنانکه هستند، در قالب داستانهایی دل نشین و مزیّن به آیات قرآنی و احادیث نبوی، همراه با اشعار فارسی، عربی و در نهایت بلاغت و شیوایی به نگارش در آمده است. خود سعدیِ شیرین سخن چه زیبا سروده است:
به چه کار آیدت ز گل طبقی
ز گلستان من ببر ورقی
گل همین پنج روز و شش باشد
وین گلستان همیشه خوش باشد
بوستان سعدی
منظومه بوستان که زاده خیال و جهان آرمانی و مطلوب سعدی است، آکنده از نیکی، ایمان، پاکی و صفاست. در این گلزار، شاعر با گشودن ده باب به روی کسانی که قصد سیر و سیاحت در این فضای معنوی دارند، آنان را به شهر آرمانیای رهبری میکند که در چشم انداز زیبای آن، انسان بر اوج قلّه آدمیت بر میآید و از هر چه پستی و نامردمی است، پاک میشود. برای مثال، یک جوانمرد که خود تنگ دست است، برای آنکه زندانی بینوایی را از بند طلبکار نجات دهد، ضامن او میشود. بعد او را فراری میدهد و خودش به جای او سالها در زندان میماند. سعدی در بوستان خویش میکوشد که هر چه زشتی و بدی را از عرصه این جهان بزداید و در همه جهان، جز نیکی و زیبایی چیزی باقی نگذارد. از دیدگاه وی، حتی ستمکاران از گرایش به نیکی خالی نیستند.
در بوستان كه منظومه شعری در اخلاق و تربیت و وعظ و تحقیق سروده است و شامل 10باب است چنین ابوابی را می بینیم 1- عدل 2- احسان 3- عشق 4- تواضع 5- وفا 6- ذكر 7- تربیت 8- شكر 9ـ توبه 10 – مناجات و ختم كتاب ، كه شاعر تاریخ تمام شدن كتاب را در سال 655 ه .ق بیان كرده است كه این كتاب را شاعر قبل از بازگشت به شیراز سروده و آن را به عنوان یك ارمغانی به شهر خود آورده است و هم چنین این كتاب را به ابوبكر بن سعد بن زنگی تقدیم كرده است .
وفات سعدی
سال وفات سعدی را بعضی 691 هجری قمری ذكر كرده اند و گروهی معتقدند كه او در سال 690 هجری قمری وفات یافته كه آرامگاه سعدی در باغی كه محل آن نزدیک به سرچشمه نهر ركن آباد شیراز است قرار دارد .
موضوع: زندگینامه سعدی شیخ اجل ، شاعر اهل شیراز
مطالب مرتبط:
عمارت شاپوری عمارتی با باغ ایرانی ومعماری فرنگی
باغ هفت تنان ، مقبره هفت عارف و درویش شیراز
دروازه قرآن شیراز + تصاویر