دلایل آلرژی در کودکان و درمان آن
از نظر یک متخصص کودکان و نوزادان آلرژی واکنش های غیر طبیعی سیستم ایمنی به چیزهایی است که به طور معمول برای اکثر مردم بی ضرر هستند. هنگامی که یک فرد به چیزی حساسیت دارد، سیستم ایمنی بدن به اشتباه تصور می کند که آن چیز به بدن آسیب می رساند.
موادی که باعث واکنش های آلرژیک می شوند مانند برخی غذاها، گرد و غبار، گرده گیاهان یا داروها به عنوان آلرژن شناخته می شوند.
آلرژی یکی از علل عمده بیماری در ایالات متحده است. تا پنجاه میلیون آمریکایی، از جمله میلیون ها کودک، نوعی آلرژی دارند. در واقع، این آلرژی ها هستند که باعث غیبت ۲ میلیون دانش آموز در سال می شوند.
آلرژی چطور اتفاق می افتد؟
آلرژی زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی به یک آلرژن بیش از حد واکنش نشان داده و آن را مهاجم در نظر می گیرد و تلاش می کند تا با آن مقابله کند. این امر باعث ایجاد علائمی می شود که می تواند آزاردهنده، جدی و حتی خطرناک باشند. در صورت مواجه شدن با علائم آلرژیک حتما به یک متخصص اطفال خوب مراجعه کنید.
در تلاش برای محافظت از بدن، سیستم ایمنی آنتی بادی هایی به نام ایمونوگلوبولین ای (IgE) تولید می کند. سپس این آنتی بادی ها باعث انتشار برخی مواد شیمیایی (از جمله هیستامین) در جریان خون می شوند تا از بدن در مقابل آلرژن بیگانه دفاع کنند.
در حقیقت انتشار این مواد شیمیایی است که باعث واکنش های آلرژیک می شود. این واکنش ها می توانند روی چشم، بینی، گلو، ریه، پوست و دستگاه گوارش تاثیر بگذارند و اگر بدن در آینده در معرض همان آلرژن قرار بگیرد، این پاسخ حساسیتی دوباره از نو احیا می شود.
برخی از آلرژی ها فصلی هستند و تنها در زمان های خاصی از سال اتفاق می افتند که به آنها آلرژی فصلی گفته می شود. (مانند زمانی که شمار گرده های گیاهان زیاد است) برخی دیگر در زمان مواجهه با یک آلرژن خاص اتفاق می افتند. بنابراین، هنگامی که فرد مبتلا به آلرژی غذایی که به آن حساسیت دارد را می خورد و یا کسی که به گرد و غبار حساسیت دارد، در معرض آنها قرار می گیرد، به آنها واکنش آلرژیک نشان می دهند.
چه کسی آلرژی می گیرد؟
تمایل به توسعه آلرژی اغلب ارثی است، بدین معنا که می توانند از طریق ژن ها از والدین به فرزندان منتقل شود. اما از نظر یک متخصص کودکان و نوزادان صرفا به این دلیل که شما، همسرتان یا یکی از فرزندانتان ممکن است آلرژی داشته باشید، به این معنی نیست که همه بچه های شما قطعا آنها را دریافت خواهند کرد. فرد معمولا حساسیت خاصی به ارث نمی برد، فقط احتمال بروز آلرژی در او وجود دارد.
بعضی از بچه ها به بعضی چیزها آلرژیک هستند اگرچه هیچ یک از اعضای خانواده آنها حساسیتی ندارد. کسانی که به یک چیز آلرژیک هستند به احتمال زیاد به بقیه چیز ها هم حساسیت دارند.
چه چیزهایی باعث آلرژی می شوند؟
آلرژن های هوابُرد یا آلرژن هایی که از طریق هوا حمل می شوند:
آلرژی به مایت های گرد و غبار
بعضی از شایع ترین مواردی که افراد به آن ها آلرژیک هستند توسط هوا حمل می شوند. مایت های گرد و غبار حشرات میکروسکوپی هستند که در اطراف ما زندگی می کنند و از میلیون ها سلول مرده پوست که هر روز از بدن ما می افتند تغذیه می کنند. آنها عامل اصلی آلرژی گرد و غبار در خانه ها هستند. مایت های گرد و غبار در تمام طول سال در بیشتر نقاط ایالات متحده حضور دارند و در رختخواب، اثاثیه منزل و فرش زندگی می کنند.
آلرژی به گرده گیاهان
گرده گیاهان از دیگر علل اصلی آلرژی می باشد. (در بعضی مواقع آلرژی به گرده گیاهان تب یونجه و یا تب بهاره هم نامیده می شود) درختان، علف های هرز و گیاهان این ذرات کوچک را در هوا آزاد می کنند تا گیاهان دیگر را بارور کنند. این نوع از حساسیت ها آلرژی فصلی نامیده می شوند و نوع گردی که هر فرد به آن آلرژی دارد تعیین می کند که نشانه های آلرژی چه موقع برایش ظاهر می شوند. توجه داشته باشید که این نوع از آلرژی بسیار شایع است و می تواند بسیار آزار دهنده نیز باشد. در صورت مشاهده علائم اینگونه حساسیت های فصلی حتما به متخصص اطفال مراجعه کنید.
میزان گرده گیاهان موجود در هوا نشان می دهد که هوا تا چه اندازه برای افرادی که به گرده گیاهان حساسیت دارند مناسب است و تا چه اندازه آلرژی آنها در تماس با گرده گیاهان تحریک می شود. تعداد گرده گیاهان معمولا صبح ها، روز های گرم و خشک و مواقعی که نسیم می وزد بیشتر و در روز های خنک و مرطوب کم تر است.
آلرژی به کپک ها
کپک ها قارچ هایی هستند که در محیط های گرم و مرطوب داخل و خارج از خانه رشد می کنند. در خارج از منزل، کپک ها را می توان در جاهایی که آب جمع می شود، مانند برگ های در حال فاسد شدن یا تپه های خاک برگ مشاهده کرد . در داخل منزل، کپک ها در مکان های تاریک با تهویه نامناسب مانند حمام و زیرزمین های مرطوب رشد می کنند. کپک ها غالبا فصلی هستند، اما برخی می توانند در تمام طول سال رشد کنند. به خصوص آنهایی که در داخل منزل تشکیل می شوند.
آلرژی به حیوانات خانگی
آلرژن حیوانات خانگی بوسیله شوره حیوانی (تکه های کوچک پوست جدا شده) و بزاق آنها ایجاد می شود. هنگامی که حیوانات خانگی خودشان را لیس می زنند، بزاق آنها وارد مو و یا پرهایشان می شود. با خشک شدن بزاق، این ذرات پروتئینی وارد هوا می شوند و به پارچه های موجود در خانه ها راه می یابند. ادرار حیوانات خانگی هم به همین شکل می توانند ایجاد آلرژی کنند. وقتی ادرار آنها بعد از خشک شدن از پوست و موی آنها جدا می شود به صورت ذرات معلق در هوا به پارچه های موجود در خانه راه پیدا کرده و ایجاد آلرژی می کند. در مواردی هم که محل ادرار حیوانات هم تمیز نشود به شکل ذرات معلق در هوا در آمده و در افرادی که حساسیت دارند ایجاد آلرژی می کنند.
آلرژی به سوسک ها
سوسک ها هم یکی از آلرژن های بزرگ خانگی هستند که اغلب در شهر ها دیده می شود. قرار گرفتن در معرض ساختمان های آلوده به سوسک می تواند یکی از دلایل عمده آسم در کودکانی باشد که در شهر ها زندگی می کنند.
آلرژن های شایع غذایی
دو میلیون و یا به عبارتی ۸ درصد از کودکان در ایالات متحده تحت تاثیر آلرژی های غذایی قرار دارند. هشت غذایی که باعث آلرژی در این افراد می شوند عبارتند از: شیر گاو، تخم مرغ، ماهی و صدف، بادام زمینی و آجیل، سویا و گندم.
آلرژی به شیر گاو (یا پروتئین شیر گاو)
بین ۲ تا ۳ درصد از کودکان زیر ۳ سال به پروتئین های موجود در شیر گاو و فرمول های مبتنی بر شیر گاو آلرژی دارند. پروتئین شیر به صورت پنهان در بسیاری از غذاهای آماده نیز وجود دارد. بسیاری از بچه ها این نوع آلرژی را تجربه می کنند.
آلرژی به تخم مرغ
از جمله آلرژی های شایع و دردسر ساز برای والدین آلرژی به تخم مرغ است، چرا که تخم مرغ در بسیاری از مواد غذایی که بچه ها می خورند وجود دارد. همچنین در بسیاری از موارد این ماده غذایی به صورت پنهان در خوراکی ها وجود دارد. با بزرگتر شدن بچه ها احتمال مبتلا شدن به این نوع آلرژی در بچه ها افزایش می یابد.
آلرژی به ماهی و صدف
آلرژی به این دو ماده غذایی بیشتر در بین بزرگسالان شایع است و از جمله آلرژی هایی هستند که افراد از دوران کودکی در خودشان ایجاد نکرده اند. ماهی و صدف از دو خانواده غذایی هستند و آلرژیک بودن به یکی از آنها لزوما به این معنی نیست که فرد به دیگری هم آلرژی دارد.
آلرژی به بادام زمینی و آجیل درختی
آلرژی به بادام زمینی در حال افزایش است. همچنین آلرژی به آجیل های درختی مانند بادام، گردو، فندق و بادام کوهی. اکثر مردم آلرژی های بادام زمینی یا آجیل های درختی را در خودشان به وجود نمی آورند.
آلرژی به سویا
آلرژی به سویا بیشتر در نوزادان دیده می شود تا در کودکان. بسیاری از نوزادانی که به شیر گاو آلرژی دارند به پروتئین موجود در فرمول سویا نیز آلرژی دارند. پروتئین سویا هم مانند شیر گاو و تخم مرغ به صورت پنهان در بسیاری از غذا های آماده وجود دارد.
آلرژی به گندم
پروتئین گندم در بسیاری از غذاها یافت می شود، البته در بعضی غذاها بیشتر از بقیه به چشم می خورد. در بیشتر مواقع آلرژی به پروتئین گندم با بیماری سلیاک اشتباه گرفته می شود. بیماری سلیاک، حساسیت به گلوتن است ( این ماده در گندم، چاودار و جو یافت می شود) ولی آلرژی گندم می تواند واکنش های بسیار خطرناک تری نسبت به دیگر حساسیت های غذایی به همراه داشته باشد.
آلرژن های شایع دیگر
آلرژی به نیش حشرات
برای اکثر بچه ها گزیده شدن توسط حشرات فقط با تورم، قرمز شدن و خارش در محل گزیدگی همراه است. ولی برای بچه هایی که به زهر حشرات آلرژی دارند با نشانه های جدی تری همراه خواهد بود. در صورت گزیدگی و آلرژیک بودن فرزند شما به نیش حشرات سریعا به نزدیکترین متخصص کودکان و نوزادان مراجعه کنید.
آلرژی های دارویی
آنتی بیوتیک ها شایع ترین داروهایی هستند که باعث واکنش های آلرژیک می شوند. همچنین بسیاری از دارو های بدون نسخه که می توانید از داروخانه ها تهیه کنید هم می توانند باعث واکنش های آلرژیک شوند.
آلرژی به مواد شیمیایی
برخی از لوازم آرایشی و یا مواد شوینده باعث شروع خارش و قرمزی می شوند. معمولا این به این دلیل است که افراد به مواد شیمیایی موجود در این محصولات واکنش نشان می دهند. اگر چه ممکن است این واکنش همیشه یک واکنش آلرژیک نباشد. رنگ ها، شوینده های خانگی و آفت کش هایی که برای چمن یا گیاهان مورد استفاده قرار می گیرند نیز در برخی افراد ممکن است باعث بروز واکنش های آلرژیک شوند.
بعضی از بچه ها نیز واکنش های متقاطع دارند. به عنوان مثال، بچه هایی که به گرده درخت توس حساسیت دارند، ممکن است هنگام خوردن یک سیب هم همان علائم را داشته باشند، چرا که در سیب پروتئینی شبیه به گرده درخت توس وجود دارد. و یا به دلایلی که مشخص نیست، افراد مبتلا به آلرژی لاتکس (موجود در دستکش های لاتکس و برخی از انواع تجهیزات بیمارستانی) بیشتر به مواد غذایی مانند کیوی، شاه بلوط، آووکادو و موز آلرژی دارند.
نشانه ها و علائم آلرژی چیست؟
نوع و شدت علائم آلرژی از یک آلرژی به آلرژی دیگر و از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است. آلرژی ممکن است به صورت خارش چشم ها، عطسه کردن، گرفتگی بینی، تنگی گلو، مشکلات تنفسی، استفراغ، و حتی غش و ضعف ظاهر شود.
کودکان مبتلا به آلرژی های شدید (مانند کسانی که به غذا، دارو و یا سم حشرات آلرژی دارند) می توانند در معرض بروز واکنش آلرژیک ناگهانی و خطرناکی به نام شک آنافیلاکسی باشند که نیازمند مراجعه فوری به اورژانس و متخصص کودکان و نوزادان دارد. آنافیلاکسی ممکن است چند ثانیه بعد از قرار گرفتن در معرض آلرژن و یا در مواردی (آلرژی های غذایی) ساعت ها بعد اتفاق بیفتد.
به همین دلیل پزشک متخصص اطفال از بیمارانی که چنین آلرژی های خطرناکی دارند می خواهند که همیشه قلم اِپی نفرین برای استفاده در موارد اورژانسی همراه شان داشته باشند. اِپی نفرین سریعا بر ضد علائم خطرناک آلرژی فعالیت می کند، تورم را کاهش داده و فشار خون را افزایش می دهد.
علائم آلرژی های هوابُرد
آلرژن های هوابُرد باعث به وجود آمدن بیماری به نام رینیت آلرژیک می شوند که معمولا از ۱۰ سالگی شروع می شود در نوجوانی و اوایل ۲۰ سالگی به اوج خود می رسد و اغلب در ۴۰ تا ۶۰ سالگی ناپدید می شوند.
این علائم عبارتند از:
- عطسه
- خارش بینی و / یا گلو
- بینی گرفته
- سرفه
هنگامی که این علائم همراه با خارش، آبریزش و یا قرمزی چشم باشد، کنژنکتیویت (التهاب ملتحمه چشم) نامیده می شود. حلقه های سیاهی که بر اثر آلرژی دور چشم ایجاد می شوند شاینرز نام دارند.
علائم آلرژی غذایی، دارویی و نیش حشرات
- خس خس سینه
- مشکل تنفس
- سرفه
- خشونت صدا
- تنگی گلو
- درد شکم
- استفراغ
- اسهال
- خارش چشم، اشک از چشم، ورم چشم
- کهیر
- ورم
- کاهش فشار خون که باعث سرگیجه و یا بیهوشی می شود
واکنش های آلرژیک می تواند متفاوت باشد. گاهی اوقات فرد می تواند یک واکنش خفیف داشته باشد که فقط بر روی یک سیستم بدنش بگذارد، مثل کهیر روی پوست. در موارد دیگر، واکنش می تواند جدی تر باشد و بر قسمت های بیشتری از بدن اثر بگذارد. باید توجه داشته باشید که اگر واکنش های آلرژیک یک فرد در گذشته خفیف بوده است این واکنش ها در آینده هم خفیف خواهند بود.
چگونه آلرژی تشخیص داده می شود؟
بعضی از آلرژی ها را می توان به راحتی تشخیص داد ولی شناسایی بعضی از آنها به دلیل شباهت زیادی که آنها به دیگر بیماریها دارند کار چندان راحتی نیست.
اگر فرزند شما علائمی شبیه به سرماخوردگی دارد که بیشتر از یکی دو هفته طول می کشد و یا هر سال در زمان خاصی از سال مبتلا به سرماخوردگی می شود حتما به متخصص کودکان و نوزادان مراجعه کنید. متخصص اطفال ممکن است پس از تشخیص آلرژی برای فرزندتان دارو تجویز کند و یا در موارد ضروری شما را به یک متخصص آلرژی ارجاع دهد.
به منظور تشخیص آلرژی متخصصین آلرژی معمولا آزمایشی به نام آزمایش پوست انجام می دهند که برای شناسایی اکثر آلرژن های محیطی و غذایی مفید واقع شده است.
انجام این آزمایش به دو روش انجام می شود:
در روش اول یک قطره از فرم مایع و خالص شده یک آلرژن را بر روی قسمتی از پوست که توسط دستگاه خاصی تراشیده شده است قرار می دهند.
در روش دوم مقدار کمی آلرژن فقط زیر پوست تزریق می شود. این تست کمی سوزش دارد اما دردناک نیست.
بعد از گذشت حدود پانزده دقیقه اگر یک توده احاطه شده با نواحی قرمز رنگ پدیدار شد این به این معنی است که نتیجه تست مثبت بوده است.
متخصص آلرژی و یا متخصص کودکان و نوزادان ممکن است به جای تست پوست برای بچه هایی که مشکلات پوستی دارند، داروی خاصی مصرف می کنند و یا به آلرژن خاصی بیش از حد حساس هستند انجام آزمایش خون درخواست کند.
باید توجه داشته باشید که نتیجه مثبت تست به تنهایی دلیل بر حساسیت فرزند شما به آلرژن خاصی نیست و باید علائم آن آلرژی هم وجود داشته باشند. به عنوان مثال تنها وقتی می توان گفت که یک شیرخوار مبتلا مایت گرد و غبار حساسیت دارد که علاوه بر مثبت بودن نتیجه تست، عطسه کردن هنگام بازی کردن روی زمین هم در او مشاهده شده باشد.
چگونه آلرژی درمان می شود؟
هیچ درمان قطعی برای آلرژی وجود ندارد، اما علائم را می توان مدیریت کرد. بهترین راه برای مقابله با آن، جلوگیری از تماس با آلرژن ها است. این بدان معنی است که والدین باید هر از گاهی فرزندان خود را ، نه تنها نسبت به خود حساسیت، بلکه نسبت واکنشهایی که می توانند در صورت مصرف یا تماس با آلرژن در آنها ایجاد شود آگاه سازند.
مطلع کردن معلمان مهد کودک و مدرسه، اعضای خانواده، و والدین دوستان فرزندتان از آلرژی او بسیار مهم است.
اگر دوری کردن از آلرژن های محیطی مقدور نباشد متخصص کودکان و نوزادان ممکن است دارو هایی از جمله آنتی هیستامین ها، قطره های چشمی و اسپری های بینی تجویز کند. البته بسیاری از این دارو ها بدون نسخه هم در داروخانه ها قابل تهیه هستند.
در بعضی موراد، متخصص اطفال از روش ایمونوتراپی یا حساسیت زدایی استفاده می کند. اما این روش بیشتر در مورد آلرژی به گرد و غبار، کپک، حیوانات و نیش حشرات کاربرد دارد و در مورد آلرژی های غذایی قابل استفاده نیست.
آلرژی های هوابُرد
جلوگیری از تماس فرزندانتان با آلرژن های هوابُرد از روشهایی که در اینجا ذکر شده می توان استفاده کرد:
حیوانات خانگی را دور از اتاق فرزندانتان نگهداری کنید.
تا جایی که امکان دارد قالی و قالیچه را از اتاق فرزندانتان حذف کنید. کف پوش های سخت مثل پارکت گرد و غبار کمتری به خود جذب می کنند.
پرده های سنگین آویزان نکنید و تا جایی که ممکن است از استفاده از وسایلی که گرد و غبار به خود جذب می کنند پرهیز کنید.
وقتی که فرزندتان در اتاق حضور ندارد تمیزکاری کنید.
اگر فرزند شما به مایت گرد و غبار حساسیت دارد از روکش های ویژه برای پوشش بالش ها و تشک ها استفاده کنید.
اگر فرزند شما به گرده گیاهان حساسیت دارد، در فصل هایی که گرده گیاهان زیاد در هوا وجود دارند پنجره ها را بسته نگه دارید، و از آنهای بخواهید که بعد از آمدن از بیرون دوش بگیرند و لباس هایشان را عوض کنند. همچنین به آنها اجازه ندهید با ماشین چمن زنی چمن ها را کوتاه کنند.
اگر فرزندانتان به کپک حساسیت دارد آنها را از محیط های مرطوب، مثل زیرزمین های مرطوب دور نگه دارید و حمام و جاهایی که مستعد مرطوب شدن هستند را همیشه خشک و تمیز نگهداری کنید.
حساسیت غذایی
کودکان مبتلا به آلرژی غذایی باید از محصولات ساخته شده با آلرژن هایی که به آنها حساس هستند اجتناب کنند.این کار می تواند بسیار دشوار باشد چرا که این آلرژن ها در بسیاری از غذا هایی که فکرش را هم نمی کنیم حضور دارند.
همیشه برچسب مواد غذایی را بخوانید و مطمئن شوید آلرژن هایی که فرزندتان به آنها حساسیت دارد در آن محصول وجود ندارد. تولید کنندگان مواد غذایی در آمریکا ملزم هستند به زبان کاملا واضح خریداران را از وجود هر کدام از ۸ آلرژی معروف موجود در آمریکا مطلع سازند. این نوع برچسب زنی محصولات تا حدی کار را برای مصرف کنندگان راحت می کند اما به یاد داشته باشید که یک غذای سالم به راحتی می تواند به یک غذای نا سالم تبدیل شود اگر از لحاظ مواد تشکیل دهنده، روند تولید و یا محل تولید تغییر کند.
آلودگی بر اثر مجاورت
آلودگی بر اثر مجاورت به این معنی است که برخی از آلرژن ها در خود ماده غذایی وجود ندارند ولی ممکن است در جریان تولید و بسته بندی با آلرژن هایی تماس داشته باشند. تولید کنندگان مواد غذایی ملزم به ارائه برچسب گویای آلودگی بر اثر مجاورت نیستند ولی بعضی از آنها به صورت داوطلبانه این کار را انجام می دهند.
بر روی برچسب اینگونه غذا ها معمولا جملاتی نظیر، این محصول در کارخانه ای تولید شده که فلان محصول را هم تولید می کند و یا این محصول با دستگاه هایی که فلان محصول را تولید می کنند تولید شده است به چشم می خورد.
از آنجا که این محصولات بدون چنین اظهاراتی ممکن است آلوده باشند و شرکت برای آن برچسب گذاری نکرده است، همیشه بهتر است با شرکت تماس بگیرید تا ببینید آیا آن محصول آلرژن کودک شما را شامل می شود یا خیر. با مراجعه به وبسایت شرکت تولید کننده و یا تماس با نماینده آن شرکت هم ممکن است بتوانید این گونه اطلاعات را بدست آورید.
این نوع از آلودگی ممکن است در خانه و رستوران ها که سطوح آشپزخانه و ظروف برای غذاهای مختلف استفاده می شوند هم اتفاق بیفتد.
موضوع:دلایل آلرژی در کودکان و درمان آن
مطالب مرتبط:
شناخت انواع آلرژی و درمان آنها
آنچه در مورد آسم در کودکان باید بدانید
دلایل ایجاد اگزما و درمان آن در کودکان چیست؟