برکه کل گراش - بزرگترین آب انبار ایران
برکه کل یکی از عجیب ترین، باشکوه ترین و به احتمال زیاد، از بزرگترین آب انبارهای ساخته شده در ایران است که در شهرستان گراش استان فارس قرار دارد.
متاسفأنه هیچ نشانی از کتیبه یا نوشته ای بر ساختمان این بنای عجیب وجود ندارد و اگر در گذشته وجود داشته اکنون به طور کامل نابود شده است. این آب انبار به همت حاج اسدالله فرزند کربلائی علیرضا گراشی و برادر فتحعلی خان معروف به بیگلر بیگی سبعه لارستان ساخته شده است و وقف شده است قطر داخلی برکه 29 متر است، ارتفاع برکه 21 متر است، براساس اظهارات اهالی تا 12 قد عمق داشته است هر قد 175 سانتی متر است. گنبد این آب انبار طبق روایات شفاهی گذشتگان بلافاصله بعد از اتمام بخاطر بارش باران چند روز بعد از ساخت فرو می ریزد و بقایای ان قابل مشاهده است، بازهم در نوع خود حتی ساخت آن و پوشش دادن سقف قطر 19 متری آب انبار با مصالح سنتی یک شاهکار مهندسی به حساب می آید.
برکه کل دارای 6 ورودی جهت وارد شدن آب باران به داخل آب انبار بوده و از هر 6 ورودی جهت برداشت آب مورد استفاده قرار می گرفته است، ورودی ها همه طاق تیزه دار دارند ولی از نظر ابعاد باهم متفاوت می باشند. محل های برای ورود آب کوچکتر بوده و از کف سایر ورودی ها پایین تر است و مصالح آن از سنگ تراش استفاده شده است. در یکی از درگاه ها بر روی این بدنه داخلی پلکان سنگی جهت پایین رفتن و دسترسی به کف آب انبار تعبیه شده است.
مخزن آن همانند اکثر آب انبارهای موجود، دایره ای شکل بوده و مصالح بکار رفته در آن از ساروج است و این نکته قابل توجه است که برای آسانتر شدن آب کشی از آن، قطر ته آب انبار، به اندازه حدود یک متر بیشتر از قطر بالای آن شده است. دیوار بدنه (شاوره) که بر روی کف در گاه های ورودی، دارای قطر 1،2 متر و با افزایش ارتفاع و شروع قوس گنبدی به 2 متر می رسد. همچنین طاق های سردرها و دهنه های آب انبار که به شکل تیزه دار هستند، با مصالح سنگ و ملات گچ ساخته شده است و فقط طاق های مجراهای ورودی و خروجی آن که مانند دیگر طاقها تیزه دار است از سنگ و ملاط ساروج تشکیل شده است و سنگ پله های این آب انبار، در قسمت شمالی بدنه قرار دارد.
برکه کَل درسال 1380 از سوی میراث فرهنگی کشور در شمار آثار ملی به ثبت رسید.
موضوع: برکه کل گراش - بزرگترین آب انبار ایران
مطالب مرتبط:
تخت جمشید شیراز
آرامگاه کوروش هخامنشی - پاسارگاد
شهر باستانی بیشاپور ؛مامن معبد آناهیتا
آتشکده آذرفرنبغ کاریان جویم