آبسه مقعد ؛ علل، علائم و درمان آن
آبسه مقعد ؛ علل، علائم و درمان آن : آبسه آنوركتال (anorectal abscess) به حفره ی عفونی و پر از چرک نزدیک مقعد نیز آبسه مقعدی گفته می شود. اين آبسه ممكن است درست در ناحيه سوراخ مقعدي يا به طور عمقي تر در جدار راست روده تشكيل شود. به دلیل آسیب رسیدن به غدد مترشحه داخل مقعد ناشی از عبور مدفوع خشک یا مدفوع اسهالی، این غدد ممکن است عفونی شده و آبسه مقعدی ایجاد شود.
اين بيماری در مردان و در كسانی كه مبتلا به بعضی بيماری های گوارشی هستند بيشتر ديده می شود.
علل بيماری آبسه مقعد
باکتری های شايع مثل «استافيلوکوک» و «اشرشياکولی» شايع ترين علل هستند، البته گاهی عفونت های قارچی نيز باعث بروز اين آبسه می شوند.
عوامل تشديدکننده آبسه مقعد
- ابتلا به بيماری گوارشی
- تزريق برای درمان بواسير داخلی
- آسيب ناشی از نوک وسيله ی «تنقيه»
- زخم ناشی از دفع پوسته ی تخم مرغ يا استخوان ماهی
- جسم خارجی
- بواسير بيرون زده
انواع آبسه های مقعد
آبسهها بسته به فضاى آناتوميکى که اشغال مىکنند، تقسيم بندى مىشوند:
- آبسه ی دور مقعدى بلافاصله زير پوست مقعد و پائينترين قسمت مجراى مقعدى ايجاد مىشود.
- آبسه ی ايسکيورکتال، حفرهٔ ايسکيورکتال را اشغال مىکند؛ اين نوع شايع نيست.
- آبسه ی رترورکتال (پشت مقعدى عميق) در فضاى رترورکتال قرار دارد.
- آبسه ی زيرمخاطى در زير مخاط بلافاصله در بالاى مجراى مقعد قرار دارد.
- آبسه ی کنارهاى (مارژينال) در مجراى مقعدى در زير آنودرم قرار دارد.
- آبسه ی پِلوى رکتال (لگنى – رکتومي، سوپرالواتور) بالاى عضلهٔ بالابرندهٔ مقعد و زير صفاق قرار دارد.
- آبسه ی بينعضلانى بين لايههاى عضلات اسفنکتر قرار دارد. آبسه ی جانبى ممکن است از درون مثلثى که درست در پشت مقعد قرار دارد عبور کند و بهسمت مخالف دور بزند تا يک آبسه ی نعل اسبى تشکيل دهد.
آبسهها ممکن است از فضاى بالاى لواتور، بهسمت پائين گسترش يابند و با عبور از درون عضله ی لواتور به حفره ی ايسکيورکتال وارد شوند و آبسه ی ساعت شنى (hourglass) تشکيل دهند. بيشتر آبسهها، پس از درناژ منجر به ايجاد فيستول مىشوند.
ارتباط آبسه مقعدی و فیستول مقعدی
فیستول مقعدی عبارت است از یک مسیر تونل مانند کوچک که از غدد عفونی شده داخل مقعدی به پوست اطراف باسن راه پیدا می کند. فیستول مقعدی تقریبا همیشه به دنبال تخلیه آبسه مقعدی ایجاد می شود.
آبسه همیشه منجر به تشکیل فیستول مقعدی نمی شود. حدود۵۰ درصد آبسه های مقعدی منجر به تشکیل فیستول می شود. هیچ راهی برای پیشگویی این که کدام آبسه منجر به ایجاد فیستول می شود وجود ندارد اما مطالعات نشان داده اند که هرچه زمان تخلیه ابسه به تاخیر بیفتد امکان ایجاد فیستول مقعدی بیشتر می شود.
علايم شايع آبسه مقعد
- تورم (در آبسه های سطحی)
- درد به هنگام لمس راست روده
- درد ضربان دار
- تب و ديگر علايم جدی تر در مورد آبسه های عمقی تر
- درد به هنگام اجابت مزاج
عوارض عدم درمان به موقع آبسه مقعدی
عدم درمان به موقع آبسه مقعدی باعث می شود که علائم عفونت گسترش پیدا کند و عفونت در بدن پخش شود. در صورت شدید شدن این بیماری، باید بافت های مرده در اطراف محل آبسه را برداشت.
عدم درمان به موقع آبسه در افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری قند یا افرادی که توان جسمی کمی دارند، می تواند خطر جانی هم داشته باشد.
ضروريات تشخيص آبسه مقعد
- درد ضرباندار مداوم رکتوم
- شواهد خارجى آبسه، مانند سفتى قابل لمس و حساسيت به لمس، ممکن است وجود داشته يا نداشته باشند
- شواهد سيستميک عفونت
درمان آبسه مقعد
- «آبسه آنورکتال» با معاينه ی بالينی تشخيص داده می شود و درمان آن شامل باز کردن آبسه و تخليه ی آن است.
- حين جراحی از بی حسی موضعی و برای آبسه های عمقی تر در راست روده، معمولا از بيهوشی عمومی استفاده می شود.
- بيمار بايد پس از عمل جراحی هر دو الی چهار ساعت و هر بار برای مدت بيست دقيقه در لگن يا وان حمامی که ارتفاع آب گرم در آن پانزده الی بيست سانتی متر است، بنشيند.
- استفاده از صفحه ی گرم کننده، لامپ گرم کننده يا کمپرس گرم برای تخفيف درد مناسب است.
- جلوگيری از بروز يبوست، يعنی در صورت احساس اجابت مزاج از آن خودداری نکنيد، حتی اگر درد داشته باشيد. يبوست می تواند باعث افزايش فشار روی زخم محل جراحی شود.
- دستورات پزشک را در رابطه با تعويض پانسمان و تميز نگاه داشتن محل جراحی رعايت کنيد.
داروها
برای اين نوع عفونت ممکن است آنتی بيوتيک يا داروی ضد قارچ و مسهل های نرم کننده مدفوع برای جلوگيری از يبوست تجويز شود.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماری
بيمار می تواند پس از جراحی، در زودترين زمان ممکن فعاليت های عادی خود را از سر بگيرد.
رژيم غذايی
افزايش ميزان «فيبر» در رژيم غذايی می تواند به کاهش خطر بروز يبوست کمک کند.
در چه شرايطی بايد به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شما يا يکی از اعضای خانواده تان علايم آبسه آنورکتال را داريد يا دچار علايم جديد و غير قابل کنترل شده ايد بايد به پزشک مراجعه کنيد.
توجه داشته باشيد که داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
آبسه هائى که خودبهخود پاره مىشوند يا بدون برداشتن ارتباط فيستولى آنها درناژ مىگردند، تا زمانىکه علت زمينهاى از بين نرود، بهطور مکرر عود خواهند کرد.
مطالب مرتبط:
بیماری لایم ؛ علائم، پیشگیری و درمان آن
مهم ترین و خطرناک ترین بیماری های لب
علل، علائم و درمان غده چربی لیپوما
۹ درمان خانگی فوق العاده برای سنگ کیسه صفرا
غذاهایی که باعث تحریک کیسه صفرا می شوند
آیا بدون کیسه صفرا می توان زندگی کرد؟
بیماری کرون چیست؟ علت، راههای تشخیص و درمان آن
بیماری ویلسون و راه های درمان آن
بیماری آمپیم ؛ علل، علائم و درمان آن
تشخیص بیماری از روی زبان :۸ علامت بیماری که از روی زبان قابل تشخیص است
علائم شایع بیماری ایدز
بیماری روان تنی چیست؟
علل و علائم بیماری آنافيلاكسی ( شوک آلرژیک )
کلامیدیا چیست؟ علائم و راه درمان بیماری کلامیدیا
بیماری روده تحریک پذیر چیست؟
بیماری صرع ؛ نشانه ها و درمان آن
بانک مشاغل برتر