زمان شروع قطره آهن نوزاد
دکتر رامین مظفری، متخصص نوزادان و شیرخواران گفت: در سنین شیرخوارگی که کودک قطره آهن مصرف میکند، بروز یبوست شایع است ولی با توجه به اینکه دادن این قطره ضروری است، این مساله نمیتواند دلیلی برای قطع مصرف آهن باشد.برای کودکان 6 تا 24 ماهه، اعم از شیر مادرخوار و شیرخشک خوار قطره آهن باید همزمان با شروع تغذیه تکمیلی داده شود. چون در این سنین به طور فیزیولوژیک شیرخواران دچار کمخونی میشوند و برای رفع این مشکل، نیاز به مصرف قطره آهن است.
کنترل کم خونی
دکتر رامین مظفری با اشاره به اینکه توصیه سازمان یونیسف و سازمان جهانی بهداشت هم برای پیشگیری از کمبود آهن و کنترل کمخونی فقرآهن مصرف قطره آهن در شیرخواران است، گفت: «مهمترین عواملی که باعث میشود مادران از دادن قطره آهن به شیرخوار امتناع کنند سیاهشدن و پوسیدگی دندانها، استفراغ در کودکان و یبوست است. درحالی که قطره آهن باعث تیره شدن دندان کودک میشود نه پوسیدگی.
در واقع جنس دندان عاملی است که میتواند باعث پوسیدگی شود که با مشاهده این مشکل باید حتما به دندانپزشک کودکان مراجعه شود.»اگر با دادن قطره آهن فرزندتان دچار استفراغ می شود با یک راهحل ساده میتوان نوع قطره را تغییر داد مثلا از قطرهای که نوع خارجی یا مشابه آن و طعمدار است، استفاده کرد. درضمن برای اینکه کودک تمایل بیشتری به خوردن قطره نشان دهد، میتوان آن را داخل آبمیوه طبیعی بهخصوص آب پرتقال ریخت که جذب آهن را هم بالا میبرد.
درصورتی هم که با مصرف قطره آهن شیرخوار دچار یبوست میشود، میتوان از شربتهای ملین مخصوص شیرخواران به تجویز پزشک متخصص در این سن استفاده کرد.آهن نقش موثری در رشد جسمانی و مغزی کودک دارد و کمبود آن منجر به کم رشدی بدن و مشکلات ذهنی میشود، همانطور که دادن قطره AD و مولتی ویتامین به شیرخواران الزامی است و عدم استفاده از آنها منجر بروز نرمی استخوان میشود، مصرف قطره آهن هم شدیدا توصیه میشود چرا که کمبود آن میتواند باعث بروز مشکلات جسمی و ذهنی در کودکان شود.
دستورالعمل نحوه مصرف قطره آهن برای کودکان و نوزادان
برای کلیه شیرخوارانی که با وزن طبیعی متولد می شوند ( اعم از کودکانی که با شیر مادر و یا شیر مصنوعی تغذیه می شوند ) دادن قطره آهن از پایان 6 ماهگی و یا همزمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان 24 ماهگی به میزان روزانه حداکثر 15 میلی گرم آهن المنتال ( خالص ) معادل حداکثر 15 قطره آهن در روز توصیه می شود . در صورتیکه بدلیل اختلال رشد کودک ، تغذیه تکمیلی بین 4 تا 6 ماهگی شروع شود . قطره آهن همزمان با شروع غذای کمکی به میزان 15 قطره در روز باید به شیر خوار داده شود .
برای همه کودکان نارس و نیز کودکانی که وزن آنها کمتر از 2500 گرم باشد اززمانی که وزن آنها به دو برابر وزن هنگام تولد رسید یا از دو ماهگی ( هر کدام زودتر حاصل شود ) قطره آهن شروع شود".برای این کودکان میزان آهن 2میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدنمحاسبه میشود.
به مادران توصیه میشود که قطره آهن را بین دو وعده شیردهی در عقب دهان شیرخوار چکانده و سپس مقداری آب به او بدهند تا از تیره شدن رنگ دندانها جلوگیری شود ، به مادران نیز یاد آوری شود که قطره آهن بطور طبیعی موجب تیره شدن رنگ مدفوع میگردد که جای نگرانی ندارد.
مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند میوه ها و آب میوه های تازه و خانگی به ویژه مرکبات موجب افزایش جذب آهن می شوند و می توان قطره آهن را همراه با آن ها که متناسب با سن کودک باشد توصیه نمود.
در آموزش تغذیه تکمیلی به مادران استفاده از مواد غذ ایی حاوی آهن ( گوشت ، جگر ، زرده تخم مرغ ، حبوبات و سبزی هایی مانند جعفری و گشنیز ) و مواد غذایی حاوی ویتامین C نظیر میوه ها و سبزی های تازه که موجب افزایش جذب آهن رژیم غذایی می شوند توصیه شود.
تجویز روزانه قطره مولتی ویتامین یا آ + د از روز پانزدهم پس از تولد به میزان 1 سی سی در روز انجام میشود. لذا با توجه به انواع مختلف قطره چکان مورد استفاده توسط شرکتهای دارویی ، توجه به مندرجات روی جعبه قطره آ + د به منظور مشخص نمودن تعداد قطره های معادل 1 سی سی جهت تجویز و آموزش به مادر ضروری است .
در آموزش تغذیه تکمیلی به مادران مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین A مانند جگر ، زرده تخم مرغ ، کره ، سیفی جات زرد و نارنجی رنگ مانند هویج و کدو حلوایی و سبزی های سبز رنگ مثل جعفری ، شوید و گشنیز در غذای کودک متناسب با سن او توصیه می شود ، همچنین مصرف میوه هایی مانند طالبی ، موز ، زردآلو ، هلو و شلیل که غنی از ویتامین A هستند برای کودکان توصیه گردد.
در هنگام ارائه قطره آهن و قطره مولتی ویتامنی یا آ + د به مادران مراجعه کننده در مورد لزوم دادن این قطره ها به کودک ، نحوه و مقدار مصرف آن ها آموزش های لازم داده شده و زمان مراجعه بعدی برای دریافت قطره ها به او با توجه به زمان مراجعات دوره ای کودکان در برنامه کودک سالم تاکید شود.
با توجه به اینکه قطره مولتی ویتامین یا آ + د با فرمول دریافت روزانه 1500 واحد ویتامین A و 400 واحد ویتامین D و آهن المنتال ( خالص ) با فرمول حداکثر 15 میلی گرم در روز مطابق با دستور عمل وزارت بهداشت در کشور تولید میگردد . الزامی است کارکنان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی اکیداً از توصیه و مصرف هر گونه مکمل های دارویی تجارتی که فرمولاسیون آنها با نسبت فوق الذکر مغایرت دارد خودداری نمایند.
موضوع : مصرف قطره آهن برای کودکان و نوزادان
مقالات مرتبط:
رفلاکس معده نوزاد و درمان های خانگی برای آن
بینایی نوزاد و آنچه باید بدانید !
جوش صورت نوزاد : ۹ درمان خانگی جوش نوزادان